فاطمه مقدم تبریزی - دکتری علومپزشکی
ناصر شیخی - فوقلیسانس علومپزشکی
سهیلا نجفی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم پزشکی

مقدمه: رفتارهای ارتقادهنده سلامت یکی از معیارهای عمده تعیین‌کننده سلامت است. یکی از مهم‌ترین موقعیت‌هایی که رفتارهای ارتقادهنده سلامت اهمیت ویژه‌ای می‌یابند، زنان سرپرست خانوار حاشیه‌نشین هستند؛ بنابراین این پژوهش به‌منظور تعیین میانگین نمرات رفتارهای ارتقادهنده سلامت، ابعاد شش‌گانه آن و ارتباط آن با خودکارآمدی، حمایت اجتماعی و عوامل جمعیت‌شناختی در زنان سرپرست خانوار حاشیه‌ نشین شهر ارومیه در سال ۱۳۹۶‌ انجام شد. روش‌کار: مطالعه حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است که جامعه آماری آن تمام زنان سرپرست خانوار حاشیه‌نشین شهر ارومیه هستند که از میان آنها ۳۸۴ نفر  به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و داده‌های این مطالعه به‌ کمک پرسش‌نامه‌های جمعیت‌شناختی، حمایت اجتماعی ادراک‌شده، خودکارآمدی عمومی و پرسشنامه رفتارهای ارتقادهنده سلامت والکر جمع‌آوری شده است. در ارائه ویژگی‌های توصیفی از آمارهای توصیفی شامل میانگین و انحراف معیار و در ارائه ویژگی‌های تحلیلی از آزمون هم‌بستگی پیرسون و کندال با سطح معنی‌داری ۵ درصد استفاده شد.  یافته‌ها: میانگین کل رفتارهای ارتقادهنده سلامت ۲۰/۴۵±۱۱۱/۶۲ بود. بین خودکارآمدی و حمایت اجتماعی درک‌شده ارتباط مثبت معنی‌دار  مشاهده شد (۰/۰۰۱>P). همچنین، بین مشخصات جمعیت شناختی تأهل و تحصیلات با رفتارهای ارتقاء دهنده سلامت، ارتباط مثبت معنی‌داری مشاهده شد (۰/۰۰۱>P)، اما بین شغل و سن با رفتارهای ارتقادهنده سلامت، ارتباط معنی‌داری وجود ندارد. نتیجه گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش، مسئولان و مراقبان سلامت می‌توانند با طرح‌ریزی برنامه‌هایی در جهت ارتقای سطح خودکارآمدی، زمینه تغییر رفتار را در زنان سرپرست خانوار حاشیه‌نشین فراهم کنند. همچنین سازمان‌های دولتی و خانواده‌ها نیز با حمایت‌های عاطفی لازم برای این زنان، زمینه افزایش حمایت اجتماعی و به‌دنبال آن تغییر رفتار را برای زنان سرپرست خانوار حاشیه‌نشین فراهم کنند.

Health promoting behaviors, Female-headed households, Suburbanization, Self-efficacy, Social support, رفتارهای ارتقادهنده سلامت, زنان سرپرست خانوار, حاشیه‌نشینی, خودکارآمدی, حمایت اجتماعی