سید رضا برزو - دانشیار پرستاری، گروه داخلی جراحی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علومپزشکی همدان، همدان، ایران
فهیمه خاوری - دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علومپزشکی همدان، همدان، ایران
لیلی تاپاک - استادیار آمار زیستی، گروه آمار زیستی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران

مقدمه: همودیالیز از جمله بیماری های مزمنی است که اثرات منفی بر زندگی بیمار میگذارد. کیفیت زندگی بیماران همودیالیزی به دلیل مشکلات فراوان و ماهیت مزمن این بیماری مختل است. هم چنین خستگی از جمله مشکلات شایع این بیماران است. این مطالعه با هدف تأثیر آموزش بهداشت خواب بر شدت خستگی و کیفیت خواب بیماران همودیالیزی در همدان انجام شد.  روش کار: در این پژوهش نیمه‌تجربی، 60 بیمار همودیالیزی به روش دردسترس از بیمارستان‌های بعثت (مداخله) و بهشتی (کنترل) انتخاب شدند و پرسشنامه‌های داده‌های دموگرافیک، خستگی پایپر و کیفیت خواب پیترزبورگ را تکمیل کردند. گروه کنترل، مراقبت‌های معمول و گروه مداخله، آموزش بهداشت خواب را در 3 جلسه متوالی دیالیز به روش چهره‌به‌چهره و نیز ارائه کتابچه آموزشی دریافت کردند. دو ماه پس از آموزش، کیفیت خواب و شدت خستگی نمونه‌ها بررسی و نتایج با استفاده از آزمون های توصیفی و استنباطی به وسیله نرم افزار  SPSS نسخه 24 تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: گروه‌های مداخله و کنترل از نظر متغیرهای زمینه ایی اختلاف آماری معنی داری با هم نداشتند. پس از مداخله آموزش بهداشت خواب، در دو متغیر خستگی و کیفیت خواب، اختلاف آماری معنی داری بین گروه کنترل و مداخله به وجود آمد (0.001>P). نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد آموزش بهداشت خواب می‌تواند نقش بسزایی در ارتقای خستگی و کیفیت خواب بیماران همودیالیزی داشته باشد و برگزاری دوره‌های آموزشی در این زمینه برای بیماران می‌تواند مفید و مؤثر باشد.

Sleep hygiene, Fatigue, Sleep quality, Hemodialysis patient, بهداشت خواب, شدت خستگی, کیفیت خواب, بیمار همودیالیزی