علی خدمت - کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS ، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه تبریز
آیلار نجف زاده - دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی،دانشگاه ارومیه

سیلاب، یکی از پدیده های پیچیده و مخرب طبیعی است که هر ساله خسارت های فراوانی را به دنبال دارد. پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی به صورت نقشه های طبقه بندی شده به عنوان یکی از مهمترین کارها در زمینه کاهش خطرات سیل و پیشگیری از وقوع آن است. منطقه مورد مطالعه زیرحوضه آبخیز قاسملو واقع در حوضه آبریز دزیاچه ارومیه در استان آذربایجان غربی می باشد. متغیرهای مورد بررسی هشت پارامتر که شامل: شیب،تراکم پوشش گیاهی،ارتفاع، بارش، جهت شیب ، فاصله از رودخانه، کاربری اراضی و زمین شناسی هست. لایه های اطلاعاتی در نرم افزار ARC GIS و ENVI تهیه شده و برای وزندهی متغیرها در رابطه با خطر وقوع سیلاب از مدل ANP استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که در ارتباط با خطر وقوع سیلاب به ترتیب عامل بارش با ۰/۴۹۶۶۵ درصد، فاصله از رودخانه با ۰/۲۰۵۱۶ و عامل پوشش گیاهی با ۰/۱۷۹۵۶ درصد با توجه به کنترل زیادی که برمیزان و چگونگی تخلیهی رواناب از سطح حوضه دارند، از بیشترین میزان اهمیت و تاثیر برخوردار هستند و عامل شیب و کاربری اراضی به ترتیب با ۰/۰۰۷۲۷ و ۰/۰۰۸۵۶ درصد کمترین میزان اثرگذاری را دارند. حوضه مورد مطالعه با توجه به مساحت پهنه های مستعد سیلخیزی به کلاس ،خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم تقسیم بندی شده است که قسمت های با استعداد سیل خیزی خیلی زیاد و زیاد ، به ترتیب ۰/۵۱، ۲۲/۳۱ درصد و قسمت های با استعداد سیل خیزی خیلی کم و کم به ترتیب ۲۱/۷۲، ۰/۷۳ درصد از مساحت زیرحوضه را به خود اختصاص داده اند.

پهنه بندی، سیل، زیر حوضه قاسملو، دریاچه ارومیه، ANP