غلامرضا جعفری نیا - هییت علمی و دانشیار بخش جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی بوشهر
طیبه پوربهی - دانشجوی دکتری جامعه شناسی مسایل اجتماعی ایران دانشگاه آزاد اسلامی بوشهر

پیوند انسان در گروه های اجتماعی و سیاسی، ضرورت مشارکت اجتماعی افراد را فراهم ساخته و نوع مسئولیت و کارکرد و جایگاه واقعی و یا آرمانی فرد را معین می سازد، انسان اجتماعی برای داشتن نظام حکومتی مورد علاقه خود نیازمند به مسئله مشارکت سیاسی بوده و لذا بدون حضور فعال در عرصه سیاست جایگاه مورد نظر خود را نمی یابد. هدف این تحقیق، بررسی میزان تمایل به مشارکت سیاسی در شهر تهران و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن بود. روش تحقیق از نوع پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق کلیه افراد 18 ساله و بیشتر شهر تهران تشکیل می داد که با توجه به پراکندگی متغیر اصلی تحقیق و سطح اطمینان 95 درصد، 341 نفر از آن ها به عنوان نمونه انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل گردید. مهم ترین نتایج تحقیق شامل موارد زیر است: میزان تمایل به مشارکت سیاسی مردان بیشتر از زنان بود، با افزایش تحصیلات، میزان تمایل به مشارکت سیاسی نیز افزایش می یافت، طبقات اجتماعی بالا نسبت به طبقات اجتماعی پایین، میزان تمایل به مشارکت سیاسی بیشتری داشتند. بین سن، محل سکونت و وضعیت تأهل با میزان تمایل به مشارکت سیاسی رابطه وجود نداشت. در بین متغیرهای تحقیق، متغیرهای تحصیلات و روابط سازمانی به ترتیب با بتای 0/47 و 0/28 شدیدترین تأثیر معنی دار بر میزان تمایل به مشارکت سیاسی داشتند. با استفاده از واریانس ترکیب خطی متغیرهای مستقل 52/5 درصد از واریانس میزان تمایل به مشارکت سیاسی تبیین شد.

مشارکت سیاسی، شهروندان، تهران