حسین پورغلام - دانشجو دکتری علوم سیاسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
مریم بردبار - دانشجو دکتری علوم سیاسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

هنگامی که صفحات تاریخ معاصر را ورق می زنیم اثر چندانی از مشارکت سیاسی زنان نمی بینیم. اگر در گوشه و کنار تاریخ هم از نقش سیاسی زنان سخن به میان آمده یا حکایت از نقش حرمسرایی و مفسده انگیزی دسته ای از زنان دارد و یا مشارکت سیاسی زنان طبقات بالای علمی و اجتماعی را نشان می دهد. این دیدگاه با این چالش مواجه اند که «آیا توده زنان مسلمان این مرز و بوم که نه در حرمسراها بوده اند و نه مجذوب اندیشه های لیبرالیستی (غربی) و کمونیستی (شرقی) شده اند، سهمی در مشارکت سیاسی یک قرن گذشته نداشته اند؟ نوشته حاضر می کوشد به سؤال مذکور بپردازد. روشی که برای پاسخ به این سئوالات برگزیده ایم توصیفی و تحلیلی است. این مقاله با ذکر شواهدی تاریخی ضمن رد دیدگاه هایی که یا نقشی منفعلانه و حاشیه ای برای زنان ایرانی در جنبش های اجتماعی در دوره های فوق قائلند و یا ارزیابی منفی از عملکرد اجتماعی زنان دارند. دیدگاه سومی را مطرح می کند که مطابق آن زنان ایرانی را دارای نقش جدی و تعیین کننده در تحولات اجتماعی ایران می داند.

زنان، انقلاب، تاریخ معاصر