عوامل موثر بر انجام رفتار خودآزمایی پستان در زنان خانه‌ دار شهر بیرجند بر اساس الگوی فرانظری

مقدمه: خودآزمایی پستان ابزاری ساده، ارزان و بدون نیاز به فناوری جهت تشخیص زودهنگام سرطان پستان است و در بیشتر کشورها خصوصاً کشورهای در حال توسعه تنها شیوه واقع گرایانه کشف سریع سرطان پستان می‏ باشد. لذا این مطالعه با هدف تعیین عوامل موثر بر انجام رفتار خودآزمایی پستان در زنان خانه‏ دار انجام شد. روش بررسی: این مطالعه توصیفی- تحلیلی بر روی 450 نفر از زنان خانه‏دار 40-20 سال مراجعه‏ کننده به مراکز بهداشتی درمانی که به روش خوشه‏ ای چند مرحله ‏ای تصادفی انتخاب شده بودند، انجام شد. داده‏ ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر اطلاعات دموگرافیک و سازه‏ های مدل فرانظری جمع ‏آوری گردید. سپس در نرم‏ افزار SPSS19 وارد و برای داده‏ های نرمال از آزمون t و آنالیز واریانس یک طرفه و داده ‏های غیرنرمال کروسکال والیس، من ویتنی و تست دقیق فیشر استفاده شد. یافته‏ ها: میانگین سنی زنان 2/5±7/30 سال بود. بر اساس سازه مراحل تغییر 9/32% زنان در مرحله پیش تفکر، 6/19% تفکر، 3/23% آمادگی، 2/18% عمل و 6% در مرحله نگهداری بودند. میانگین نمره سازه توازن تصمیم‏ گیری 57/0±33/2، فرآیندهای تغییر 82/0±51/2 و خودکارآمدی 81/0±61/1 بود. از بین متغیرهای مورد مطالعه سطح تحصیلات و آگاهی رابطه معنی ‏داری را با سازه‏ های مدل نشان دادند (05/0>p). نتیجه‏ گیری: با توجه به نتایج مطالعه اکثریت زنان مورد مطالعه رفتار خودآزمایی پستان را انجام نمی ‏دادند. لذا انجام مداخلات آموزشی به منظور ارتقای رفتار خودآزمایی پستان ضروری به ‏نظر می رسد.

Keywords:

Breast Self-Examination , Transtheoretical Model , Housewives , خودآزمایی پستان , مدل فرانظری , زنان خانه‌ دار