داود زارع حقی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران
محمدرضا نیشابوری - دانشیار دانشگاه تبریز
مهدی شرفاء - استادیار دانشگاه تهران
غلامرضا ثواقبی - استادیار دانشگاه تهران

عملکرد نهایی محصول به عوامل موثر رشد طی دوره رویش بستگی دارد که شرایط فیزیکی خاک یکی از آنها است و اثر چشمگیری بر تولید محصول دارد . زیرا کنترل کننده محیطی است که گیاه درآن استقرار یافته و ریشه آن فعالیت های گوناگون انجام می دهد . نواحی خشک و نیمه خشک به علت عملکرد پایین محصول که ناشی از خشکسالی و تخریب ساختمان خاک است از نواحی دیگر متمایز می گردند [.1] ساختمان خاک خصوصیت متغیر و تأثیر پذیر است که توسط فرآیندهای مختلف تحت تأثیر قرار می گیرد . این فرآیندها شامل انقباض و انبساط، خشک و مرطوب شدن، یخ زدگی و ذوب شدن، عملیات خاک ورزی و تراکم می باشند [.2] اسلویسکا [ 6] نشان دادکه پس از اعمال خاک ورزی، جرم مخصوص ظاهری خاک لوم رسی از 1/05 به 1/24 گرم بر سانتی متر مکعب پس از یک بارندگی رسید . خیس شدن خاکدانه ها با آب در مکش صفر ( آبیاری غرقابی و بارش شدید ) اثر تخریبی زیادتری در مقایسه با خیس شدن آهسته آنها به وسیله روش تحت مکش دارد . ملیس و همکاران [ 4] در مطالعات خود بر روی اثر خیس و خشک شدن خاک بر خصوصیات فیزیکی آن با مشاهده توزیع اندازه خاکدانه ها و تشکیل سله دریافتند که خیس و خشک شدن، خاکدانه ها را تخریب می کند . تیزدال [ 7] مشاهده کرد اگر خاکدانه ها به آرامی خیس شوند، بیشتر دست نخورده باقی می مانند . بنابراین، در آبیاری شیاری بخشی از خاک پشته که بالای سطح آب در شیار است در اثر خاصیت مویینگی خیس شده و مشکل سله پیدا نمی کند . هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر سه نوع آبیاری ( غرقابی،بارانی و تحت مکش ) بر روی خصوصیات فیزیکی خاک مانند وزن مخصوص ظاهری و هدایت هیدرولیکی اشباع در خاک ساختمان ضعیف می باشد .