مدل دستگاه فهم و آینده اندیشی تمدن ساز مبتنی بر قرآن کریم
عنوان مقاله: مدل دستگاه فهم و آینده اندیشی تمدن ساز مبتنی بر قرآن کریم
شناسه ملی مقاله: JR_NIC-2-1_014
منتشر شده در در سال 1398
شناسه ملی مقاله: JR_NIC-2-1_014
منتشر شده در در سال 1398
مشخصات نویسندگان مقاله:
غلامرضا بهروزلک - استاد علوم سیاسی گروه مطالعات سیاسی دانشگاه باقرالعلوم قم
علی جعفر دهکردی - دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی آیندهپژوهی دانشگاه دفاع ملی
خلاصه مقاله:
غلامرضا بهروزلک - استاد علوم سیاسی گروه مطالعات سیاسی دانشگاه باقرالعلوم قم
علی جعفر دهکردی - دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی آیندهپژوهی دانشگاه دفاع ملی
یکیاز ظرفیتهای اساسی انسان، دستگاه فهم و اندیشه خدادادی اوست؛ که بدون آن، هیچ طرح و برنامه خردمندانهای ممکن نیست. با شناخت و طراحی این دستگاه، میتوان با یک فرایند نظاممند و قابل تکرار و تکثیر، از آن برای «آیندهاندیشی تمدنساز» استفاده کرد. این موضوع، در عصر حاضر که تصویرسازی؛ که قلب دستگاه آیندهاندیشی است، یکی از روشهای پرکاربرد و موثر تمدن بدیل یا رقیب غرب و تفکر غربی است، اهمیتی بیش از گذشته دارد.با توجه به اینکه منبع اصلی و قابل اطمینان برای طراحی این مدل یا دستگاه، قرآن و عترت است، لازم است این مدل مبتنی بر ایندو منبع طراحی و تدوین شود. بر این اساس، مسیله اصلی تحقیق عبارت است از «چیستی و چگونگی مدل یا دستگاه فهم و آیندهاندیشی تمدنساز بر اساس قرآن و عترت». هدف پژوهش، طراحی این مدل، بهمنظور تولید تصویرهای صحیح و واقعنما از حقایق آینده و تنظیم اکنون بر اساس آنها در یک رویکرد تمدنساز است. روش پژوهش، تفسیر موضوعی استخراجی است. یافتههای تحقیق نشان میدهد، بر اساس آیات قرآن کریم و روایات، عناصر و اجزا مختلف «مدل یا دستگاه فهم و آیندهاندیشی» عبارتند از ذهن، تصویرهای آینده، دستگاه اندیشه و دستگاه انگیزه. مهمترین بخش این دستگاه، تصویرهای پایه، ملاک یا شاخص است که عناصر تشکیلدهنده آنها، باورها و اعتقادات تصدیق و ذخیره شده است. تصویرهای زمانپایه؛ مانند تصویرهای گذشته، حال یا آینده یا تصویرهای مبتنی بر موضوعات مختلف دیگر، با این تصویرها ارزیابی و سنجش شده و تصدیق یا رد میشوند. بر اساس یافتههای تحقیق، با بهکارگیری «مدل یا دستگاه فهم و آیندهاندیشی مبتنی بر قرآن و عترت» در «ابعاد جامع روابط انسان» (رابطه با خدا، خودش، دیگران، دنیا، محیط، ...) و در سطوح فردی، اجتماعی؛ در عرصههای علمی، فناوری، ... و سطوح داخلی، منطقهای و بینالمللی، میتوان فرایند تمدنسازی را سامان داد.با در نظرگرفتن مولفههای «دستگاه آیندهاندیشی» و «تمدنسازی، میتوان گفت، «نتیجه بهکارگیری مدلی که در آن، همه جوانب آینده بر اساس قرآن و عترت مد نظر باشد، تمدنسازی خواهد بود. این مدل را میتوان زیرمجموعه «مدل دستگاه آیندهاندیشی انسان کامل» دانست؛ که از ابتدای آفرینش به دنبال تحقق «تمدن اسلامی»و«فراگیری اسلام» در همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسان در کل جهان بوده است. بر اساس یافتههای تحقیق، «آیندهاندیشی تمدنساز اسلامی عبارت است از کنش یا فرایند فکری مداوم و نظاممند معطوف به آینده (اخروی و دنیوی)؛ که در اثر انگیزه ترس از ضرر، طمع منفعت یا علاقه (محبت) ناشی از شایستگی مقام مراتب ولایت الهی ایجاد و منجر به ترسیم نقشه ذهنی و عینی (برنامه) مبتنی بر قرآن و عترت، بهمنظور تحقق تمدن اسلامی میشود.
کلمات کلیدی: قرآن کریم, عترت, آینده اندیشی, تمدنسازی, انسان کامل
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1143805/