آینده‌پژوهی صنعت فرش دستباف ایران با به‌کارگیری رویکرد عدم قطعیت بحرانی

هدف:  با توجه به اینکه صنعت فرش دستباف افراد زیادی را به خود مشغول کرده است می‌تواند عاملی مهم در ایجاد اشتغال‌های دائمی و فصلی برای افراد جامعه باشد. چالش‌های صنعت فرش دستباف از جمله کیفیت پایین مواد اولیه، فناوری فرسوده، ضعف در طراحی و بازاریابی، خروج نیروی انسانی از این بخش و آموزش و فضای رقابتی بازار توجه به آینده را ضروری می‌نماید. این پژوهش با هدف شناسایی سناریوهای باورپذیر صنعت فرش دستباف انجام شده است. روش: دراینپژوهشبااستفاده ازرویکرد عدم قطعیت بحرانی و تکنیک دیمتلابتدابهشناساییعوامل کلیدی مؤثر بر صنعت فرش دستباف ایران پرداخته،سپسسناریوهای آتی پیش روی این صنعتتدوین خواهند شد. داده‌هایاولیهتحقیقبااستفادهازمصاحبهبا مدیران و خبرگان صنعت فرش دستباف که تعداد آنها 21 نفر بوده است و مرور ادبیات و پیشینه تحقیق جمع‌آوری گردید و در قالب پرسش‌نامه خبره‌سنجی و با استفاده از تکنیک دیمتل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­ها: براساس نتایج رویکرد عدم قطعیت بحرانی، عوامل کلیدی نهایی عبارتند از: رونق و یا رکود اقتصادی در کشورهای مصرف‌کننده، سیاست‌های پولی و ارزی، شیوه حمایت‌های تسهیلاتی دولت، تحریم‌های خارجی، شیوه بازاریابی، استفاده از تکنولوژی پیشرفته در تولید مواد اولیه، رونق و یا رکود اقتصادی در کشور ایران، شیوه حمایت‌های صادراتی و شیوه سازمان‌دهی مراحل زنجیره تأمین. براساس نتایج به دست آمده از تکنیک دیمتل، عامل کلیدی تحریم‌های خارجی بیشترین تأثیرگذاری و عامل کلیدی شیوه سازمان‌دهی مراحل زنجیره تأمین بیشترین تأثیرپذیری را در بین عوامل کلیدی داشته‌اند. نتیجه­گیری: در نهایت براساس این دو عامل کلیدی، چهار سناریوی کرگدن، بازار شام، خواب خرگوشی و یوز ایرانی برای صنعت فرش دستباف ایران ارائه شده است. پژوهش حاضر مورد استفاده فعالان بخش خصوصی در این صنعت، بازیگران دولتی، سرمایه‌گذاران و سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران محلی خواهد بود.

Keywords:

آینده‌پژوهی , صنعت فرش دستباف , رویکرد عدم قطعیت بحرانی , دیمتل , سناریونگاری