محمدابراهیم دلفراز

دانش فقه از شاخه های علوم اسلامی و علم حقوق از شعبه های مهم علوم انسانی است. جایگاه این دو دانش در نظام حقوقی ایرانایجاب نمایدکه بسترهای تعامل در مطاله میان رشته ای بیان و نسبت و رابطه ماهوی و تاریخی این دو علم مورد پژوهش قرار گیرد. دراین جستار در نگاهی کلی مهم ترین زمینه های ارتباط و نسبت این دو دانش یعنی ماهیت، موضوع، مسائل، هدف، مبناقلمرو تاکید شدهاست. دانش فقه با توجه به مبادی کلامی که به آن متکی است قواعد حقوقی را به سنت، اخلاق و آداب شرعی رهنمون می کند.علمحقوق نیز با طرح موضوعات جدید و ارائه آگاهی های نو از موضوعات پیشین، امکان پویایی فقه و کارامدی آن را فراهم می آورد.دانشفقه با تکیه بر منطق فهم گزاره های کتاب و سنت و ابزارها و روش هایی که علم اصول در اختیار فقیه قرار می دهد عمیق ترین تحلیل ها رادر زمینه قواعد حاکم بر مناسبات اجتماعی و اقتصادی به دست می دهد و علم حقوق را در بررسی و تحلیل قواعد حاکم بر مناسباتاجتماعی در زمینه روش و منطق تحت تاثیر قرار داده است. علم حقوق نیز دستاوردهای خود را در حوزه قانون گذاری عرفی برایتبدیل مفاهیم و گزاره های فقهی به مفاهیم و گزاره های قانونی و در زمینه دادرسی دستاوردهای شکلی را در اختیار فقیه قرار می دهدتا در تعاملی روشمند به تکامل در گستره های گوناگون نایل آیند و در فرایند چنین تعاملی است که نظام حقوقی ایران به اصالت وبالندگی مطلوب خود دست می یابد.

حقوق، فقه، موضوع، مسائل، رابطه