عزیز همایونی راد - استاد گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده تغذیه و علوم غذایی، مرکز تحقیقات تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
Hossein صمدی کفیل - استادیار گروه میکروبشناسی، دانشکده پزشکی، مرکز تحقیقات کاربردی دارویی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.
حمیده فتحی زاوشتی - دانشآموخته کارشناسی ارشد علوم و صنایع غذایی، دانشکده مهندسی کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران.
نیر شهبازی - دانشآموخته کارشناسی ارشد علوم و صنایع غذایی، دانشکده مهندسی کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران.
امین عباسی - کمیته تحقیقات دانشجویان، دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.

نتایج به‌دست‌آمده از مطالعات بالینی حاکی از وجود ارتباط معنی­داری بین سبک زندگی(خصوصاً رژیم غذایی)، طیف متنوعی از بیماری­ها و وضعیت سلامت مصرف­کننده می­باشد. در این رابطه مواد غذایی فراسودمند قادر به بهبود وضعیت سلامت و کیفیت زندگی افراد می­باشد. همگام با افزایش آگاهی مصرف­کنندگان و افزایش تحقیقات در زمینه غذاهای فراسودمند پروبیوتیکی، امروزه جهت بهینه­سازی اثرات سلامت بخش پروبیوتیک­ها، مفهومی جدید(پست­بیوتیک) در حال شکل گرفتن است. در این مطالعه ضمن معرفی مواد غذایی فراسودمند پست­بیوتیک، بررسی چالش­های پیشرو در تولید صنعتی آن­ها و لزوم تمرکز سرمایه­گذاری برای توسعه و گسترش این گروه از مواد غذایی انجام‌گرفته است. مقالات مرتبط با موضوع مطالعه در پایگاه­های اطلاعاتی ISI Web of Knowledge, PubMed/Medline, Scopus و Google Scholar جستجو شدند و مطالعاتی که مفهوم، روش‌های استخراج، شناسایی و فعالیت­های زیستی پست­بیوتیک­ها را بررسی کرده بودند، وارد مطالعه شدند. پست­بیوتیک­ها با توجه به ویژگی­های منحصربه‌فرد خود قابلیت استفاده در ماتریکس طیف گسترده از غذاهای فراسودمند تخمیری و غیر تخمیری را دارند. فرآیند تخمیر یکی از مهم­ترین منابع تولید پست­بیوتیک­ها به شکل طبیعی می­باشد، با این حال می­توان با استفاده از روش­های مختلف آزمایشگاهی ترکیبات فوق را به شکل خالص­تر و باقدرت عملکردی بالایی تولید کرد که قابلیت استفاده در طیف گسترده­ای از مواد غذایی برای بهبود وضعیت تغذیه­ای و زمان ماندگاری محصولات غذایی و اهداف سلامت بخشی در مصرف­کنندگان داشته باشند. درک ویژگی­های فارماکوکینتیک ترکیبات پست­بیوتیکی و نانوسامانه­های حامل برای طراحی بهترین سیستم تحویل و همچنین حصول اطمینان از ویژگی­های ایمنی و کیفی مطلوب محصولات(دارویی-غذایی) پست­بیوتیک، ضروری قلمداد می­شود.پست­بیوتیک­ها را می­توان به‌عنوان راهبردی نوین در طیف وسیعی از محصولات غذایی جهت به تأخیر انداختن فساد، افزایش ماندگاری و توسعه غذاهای فراسودمند به کار گرفت.  

Functional food, Probiotic, Postbiotic, Health-promotion, Encapsulation., غذاهای فراسودمند, پروبیوتیک, پست‌بیوتیک, سلامت بخش, درون پوشانی.