مروری بر نقش محافظتی آنتی‌اکسیدان‌ها بر آسیب‌های ناشی از استرس اکسیداتیو مایکوتوکسین‌ها

استرس اکسیداتیو به عدم تعادل بین رادیکال‌های آزاد تولیدشده(گونه‌های واکنش‌پذیر اکسیژن و نیتروژن) و ظرفیت خنثی‌سازی آنتی‌اکسیدانی بدن اطلاق می‌شود. آسیب سلولی و بافتی منتج از استرس اکسیداتیو از طریق افزایش پراکسیداسیون چربی، آسیب DNA و پروتئین‌ها و در نهایت مرگ سلولی ایجاد می‌گردد. عوامل بیرونی و درونی متفاوتی ازجمله مایکوتوکسین‌ها در ایجاد مکانیسم آسیب‌زای فوق و تولید مولکول‌های حیاتی بدن ازجمله مالون دی آلدئید و هیدروکسی گوانوزین نقش دارند. مایکوتوکسین‌ها متابولیت­های ثانویه و طبیعی برخی از گونه‌های قارچی، به‌عنوان رایج‌ترین آلاینده‌های مواد غذایی و خوراکی در جهان شناخته می‌شوند. این ترکیبات سمی به‌عنوان یک تهدید جدی برای سلامت انسان و حیوان مطرح می‌گردند. برخی ترکیبات آنزیمی و غیرآنزیمی موجود در طبیعت و دارای فعالیت آنتی‌اکسیدانی می‌توانند از طریق مکانیسم‌های متفاوتی منجر به مهار و کاهش شدت استرس اکسیداتیو ناشی از این اختلال در سیستم دفاع آنتی‌اکسیدانی بدن گردند. مطالعه مروری حاضر به‌طور مختصر به بررسی استرس اکسیداتیو مایکوتوکسین‌های اصلی به‌عنوان یک مکانیسم احتمالی آسیب‌زا و نقش محافظتی برخی ترکیبات طبیعی گیاهی و میکروبی دارای قابلیت آنتی‌اکسیدانی(به‌صورت مجزا یا مخلوط باهم)، در کاهش اثرات سوء استرس فوق پرداخته است. استفاده از ترکیبات طبیعی و بومی با خاصیت آنتی‌اکسیدانی هر منطقه می‌تواند در استراتژی‌های کشف و تولید داروهای نوین و غذاهای فراسودمند دارای نقش محافظتی و درمانی بیماری‌ها که ازجمله اهداف استقرار دولت سبز در سیاست‌های کلان مدیریتی کشور است، موردتوجه قرار گیرد.

Keywords:

Mycotoxins , Free radicals , Oxidative Stress , Antioxidants. , اﺳﺘﺮس اﻛﺴﻴﺪاﺗﻴﻮ , رادیکال آزاد , مایکوتوکسین , آنتی‌اکسیدان.