شهرزاد فلاح - علوم پزشکی شهید بهشتی
بهنام ثبوتی - علوم پزشکی ایران

باکتری نایسریا مننژیتیدیس 13 سروگروپ بالینی دارد که براساس ساختار کپسول آنتی­ژن پلی­ساکاریدی تقسیم‌بندی می‌شوند. شش سرو گروپ  A، B،C ،Y ،  135–W و X عامل بیماری‌زایی در انسان هستند. واکسن 4 ظرفیتی(سروگروپ A ،C، W-135،y)   در حال حاضر 3 نوع واکسن 4 ظرفیتی جهت پیشگیری از عفونت مننگوکوکی  در جهان وجود دارد: دو نوع واکسن کونژوگه(MCV-4) بانام‌های تجاری MENVEO  و MENACTRA  و یک واکسن پلی­ساکاریدی(MPSV-4) با نام تجاری MENOMUNE .  واکسن 2 ظرفیتی(سروگروپ Y,C): در سال 2012 سازمان جهانی غذا و دارو یک نوع ترکیبی واکسن جدید مننگوکوک و هموفیلوس آنفولانزا نوع B برای سن 6 هفتگی تا 18 ماهگی تصویب کرد. نام  تجاری این واکسن MENHIBRIX است که از بیماری‌های ناشی از دو اورگانیسم فوق‌الذکر پیشگیری می‌کند. این اولین واکسنی است که برای سن کمتر از 6 هفته تولیدشده است. واکسن تک‌ظرفیتی(سروگروپ A): این واکسن با نام تجاری MENAFRIVAC تحت عنوان برنامه پیشگیری مننژیت در آفریقا طراحی شده است. واکسن تک‌ظرفیتی(سروگروپ B): تولید این واکسن از نظر تکنیکی مشکل است و برخلاف سایر واکسن‌ها نحوه طراحی متفاوتی دارد. واکسن تک‌ظرفیتی (سروگروپX ): انتشار سروگروپ X مننگوکوک در آمریکای شمالی، اروپا، غرب آفریقا و استرالیا گزارش شده است. واکسن‌های رایج مننگوکوک این نوع سروگروپ  Xرا پوشش نمی‌دهد.  عوارض جانبی شایع واکسن‌های مننگوکوک شامل؛ درد، تب خفیف و قرمزی محل تزریق است. علیرغم اقدامات حمایتی درصد کمی از دریافت‌کنندگان واکسن به سمت واکنش شدید آلرژیک می‌روند که بیشترین خطر آن با واکسن BEXSERO بوده است.

Vaccine, Meningococcal, Neisseria meningitidis., واکسن, مننگوکوک, نایسریا مننژیتیدیس.