سمیه نوری - گروه میکروبیولوژی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
سلمان احمدی - اسب چین - گروه میکروبیولوژی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

مقدمه: از مهم­ ترین آلاینده­ های زیست محیطی می ­توان به رنگ ­های سنتزی اشاره کرد. تقریباً ده هزار رنگ و رنگدانه ­های متفاوت در صنعت استفاده می ­شود و بیش از 7/0 میلیون تن از رنگ ­های سنتزی سالانه در سراسر جهان تولید می ­شود. رنگ­ های سنتزی در صنایع نساجی، رنگرزی، چرم­ سازی، کاغذسازی، چاپ، غذایی و دارویی استفاده می­ شوند. بیشتر رنگ ­ها برای گیاهان و جانوران سمی یا جهش ­زا و سرطان ­زا هستند. تخلیه این پساب ­ها به داخل آب­ ها باعث آسیب به محیط زیست می­ گردد. بنا بر این حذف این رنگزاها از محیط زیست ضروری به نظر می ­رسد. روش ­های مختلف فیزیکی و شیمیایی برای رنگ­ زدایی پساب ­های رنگی نساجی وجود دارد اما این روش­ ها نسبتاً پرهزینه هستند و اغلب محصولات جانبی خطرناکی تولید می ­کنند. در سال­ های اخیر از روش تجزیه زیستی به خاطر هزینه کم و مطمئن به عنوان روش جایگزین و بی ­خطر استفاده گردید. در این روش میکروارگانیسم ­ها، به ویژه باکتری ­ها جهت حذف رنگ­ ها استفاده می ­شوند. هدف از تیمار میکروبی رنگ ­زدایی و سم­ زدایی از پساب­ های آلوده به رنگ می­ باشد. مواد و روش­ ها: در این مطالعه از باکتری باسیلوس آلبوس جداسازی ­شده از پساب صنعتی در مازندران به عنوان یک نمونه از باکتری­ های گرم مثبت استفاده گردید. رنگ ­زدایی به وسیله این باکتری در سیستمی که شامل محیـــط کشـــت و رنگ است مورد بررسی قرار گرفت. عوامل موثر در رنگ­ زدایی ایندیگوکارمین شامل زمان، غلظت اولیه رنگ، دما، pH، به هم زدن یا بدون هم زدن، هوازی یا بی ­هوازی مورد آزمایش قرار گرفت. یافته های پژوهش: نتایج نشان داد طی یک دوره 54 ساعته، دمای 50 درجه سانتی گراد، غلظت رنگ 100 میلی ­گرم در لیتر و pH حدود 10، بیشینه رنگ ­زدایی که برابر با 95 درصد است انجام گرفت. بحث و نتیجه ­گیری: مطالعه حاضر تاثیر بالای این سویه از باسیلوس در حذف رنگ را تایید می­ کند. آزمایش اصلی در رنگ ­زدایی ایندیگوکارمین در شرایط هوازی متمرکز شد.

Bacillus albus, Indigo carmine, Wastewater, Decolorization, Biodegradation dye, باسیلوس آلبوس, ایندیگوکارمین, پساب, رنگ‌ زدایی, تجزیه زیستی رنگ