رهبری ماکیاولی و رفتار انحرافی کارکنان : تبیین نقش میانجی‌گر رهبری غیراخلاقیِ خودکامه و بدبینی سازمانی

زمینه: رهبری همواره روی خوش و مثبت خود را نشان نداده و در مواردی وجه تاریک خود مانند سبک‌هایِ رهبریِ غیراخلاقیِ ماکیاولی و خودکامه را به نمایش گذاشته و بر سازمان و عملکرد آن تاثیر منفی می‌گذارد. بر این اساس هدف این پژوهش تبیین نقش میانجی‌گرانه رهبری خودکامه و بدبینی سازمانی در رابطه بین رهبری ماکیاولی و رفتار انحرافی کارکنان بود. روش: پژوهش از نوع توصیفی – همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان یکی از ارگان‌های دولتی شهر شیراز می‌باشد که تعداد 127 نفر بر اساس روش نمونه‌گیری تصادفی در دسترس به عنوان نمونه آماری تعیین شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود. به ‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده­ها، از روش تحلیل عاملی تأییدی و مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرم‌افزار اسمارت پی ال اس نسخه 2 استفاده گردید. یافته‌ها: بر مبنای نتایج پژوهش مشخص شد رهبری ماکیاولی با بروز رهبری خودکامه، بدبینی سازمانی و رفتار انحرافی رابطه مثبت و معنادار دارد. نتایج نشان داد رهبری خودکامه رابطه مثبت و معنادار با بدبینی سازمانی دارد ولی رابطه آن با بروز رفتار انحرافی تایید نشد. همچنین مشخص شد بدبینی سازمانی با بروز رفتار انحرافی رابطه مثبت و معناداری دارد. در نهایت نقش میانجی‌گر بدبینی سازمانی در رابطه رهبری ماکیاولی و رفتار انحرافی تایید و نقش میانجی‌گر رهبری خودکامه رد شد. نتیجه‌گیری: در این پژوهش مشخص شد با افزایش سطح ماکیاولی رهبران، میزان بروز رهبری خودکامه، بدبینی سازمانی و رفتارهای انحرافی نیز افزایش خواهد یافت که بدبینی سازمانی بر خلاف رهبری خودکامه، شدت رابطه میان رهبری ماکیاولی و رفتار انحرافی را افزایش می‌دهد.  

Keywords:

Unethical leadership , Machiavellian leadership , Authoritarian leadership , Organizational cynicism , Deviant workplace behaviors , رهبری غیراخلاقی , رهبری ماکیاولی , رهبری خودکامه , بدبینی سازمانی , رفتارهای انحرافی در سازمان