غلامرضا ثناگوی محرر - دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان
محمود شیرازی - دانشگاه سیستان و بلوچستان زاهدان
فرهاد کهرازیی - دانشگاه سیستان و بلوچستان زاهدان
زهرا کرمی مهاجری - دانشگاه سیستان و بلوچستان زاهدان
سمانه کیا - دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان

مقدمه و هدف: دیابت یک بیماری مزمن، پیشرونده و با شیوع بالا است که آموزش به بیماران دیابتی نقش مهمی در بهبود وضعیت زندگی آنان دارد. در نتیجه، هدف این مطالعه تعیین تاثیر آموزش خودمدیریتی بر استرس، سلامت روان و رفتارهای خودمراقبتی در مبتلایان به دیابت نوع دو بود. مواد و روش ها: مطالعه حاضر نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش مبتلایان به دیابت نوع دو مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر ورامین در سال 1398 بودند. نمونه پژوهش 60 نفر بود که پس از بررسی ملاک‌های ورود به مطالعه با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه مساوی جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه‌های استرس و سلامت روان و مقیاس تجدیدنظرشده رفتارهای خودمراقبتی دیابت بودند. داده‌ها با آزمون‌های خی‌دو، تی مستقل و تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم‌افزار SPSS-19 تحلیل شدند. یافته ها: یافته‌ها نشان داد که گروه‌های آزمایش و کنترل از نظر وضعیت‌های جنسیت، سن، تأهل و تحصیلات تفاوت معنی‌داری نداشتند (0/05P). به عبارت دیگر، آموزش خودمدیریتی باعث کاهش استرس و افزایش سلامت روان و رفتارهای خودمراقبتی در مبتلایان به دیابت نوع دو شد (0/001>P). نتیجه گیری: نتایج نشان‌دهنده تاثیر آموزش خودمدیریتی بر کاهش استرس و افزایش سلامت روان و رفتارهای خودمراقبتی بود. بنابراین، درمانگران و متخصصان سلامت در حوزه سلامت بیماران دیابتی می‌توانند از روش آموزش خودمدیریتی در کنار سایر روش‌های آموزشی برای بهبود ویژگی‌های روانشناختی آنان استفاده کنند.  

Self-management training, Stress, Mental health, Self-care behaviors, Type II diabetes, آموزش خودمدیریتی, استرس, سلامت روان, رفتارهای خودمراقبتی, دیابت نوع دو.