سبک‌شناسی آماری سوره حدید و تغابن بر اساس مدل جانسون

زبان‌شناسان از اواخر قرن بیستم تاکنون توجه ویژه‌ای به سبک‌شناسی آماری داشته‌اند. در این نوع سبک‌شناسی، متون بر اساس تحلیل‌های آماری بررسی می‌شود و نتایج حاصل از آن، به عنوان ویژگی‌ها و امتیازات منحصر به‌فرد یک متن یا نویسنده یا نوع ادبی به حساب می‌آید. از جمله نظریه‌پردازان برجسته این حوزه، جانسون است که با طرح نظریه تنوع واژگان خود، افقی تازه فراروی پژوهش‌های سبکی-آماری گشود. در مدل آماری وی، با محاسبه نسبت میان واژگان متنوع موجود در یک متن و مجموع کلی آن‌ها می‌توان تنوع واژگان متن را محاسبه نمود و از این رهگذر به سبک خاص آن متن پی برد. از آن‌جا که سوره‌های مسبّحات قرآن کریم، از لحاظ مضمونی و غنای واژگانی، بسیار به هم نزدیک می‌باشند؛ پژوهش حاضر نیز با تکیه بر روش تحلیلی-آماری و با استناد به مدل آماری جانسون در تلاش است تا سبک واژگانی دو سوره حدید و تغابن را مورد تحلیل و سنجش قرار دهد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که اختلاف چندانی میان سبک ‌این دو سوره از نظر فراوانی واژگان وجود ندارد، به‌جز اختلاف اندکی که میانگین تنوع واژگان سوره تغابن (70%) را از سوره حدید (66%) متمایز می‌کند. علت اصلی این نزدیکی واژگانی را می‌توان در تناسب محتوایی دو سوره دانست.

Keywords:

Quran , Hadid at-taghabun , statistical stylistics , Johnson , قرآن کریم , حدید , تغابن , سبک‌شناسی آماری , جانسون