Maryam مریم جعفرخانی کرمانی - Agricultural Biotechnology Research Institute of Iran (ABRII)
Masoumeh معصومه عمادپور

گونه‌های گیاهی با بیش از دو سری کروموزوم را پلی پلوئید یا چندگان می‌نامند که معمولا با نوعی جهش در طول دوره تکامل گیاهان به‌طور خودبخودی در طبیعت ایجاد می‌شوند و به علت افزایش تنوع ژنتیکی در سلسله گیاهان، در سازگار ساختن آن‌ها در محیط‌های جدید و تکامل طبیعی و به‌نژادی گیاهان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. هدف از این مطالعه، بررسی برخی جنبه های القا چندگانی و تأثیر آن بر بهنژادی گیاهان زینتی است. مقاله حاضر ضمن اشاره به مزایا و معایب چندگانی و معرفی مواد افزاینده سطح پلوئیدی، به کاربرد روش افزایش سطح پلوئیدی در به‌نژادی گیاهان زینتی با ذکر مثال‌هایی از القا چندگانی در گیاهان زینتی اشاره کرده است. نتایج این بررسی نشان داد که اگر چه در برخی گیاهان، چندگانی با معایبی همراه است اما در کل این گیاهان دارای مزایای عمده ای نسبت به گیاهان دیگر هستند. همچنین به دلیل پیچیدگی عملکرد مواد افزاینده سطح پلوئیدی و نیز پاسخ گیاهان مختلف به این مواد، نوع و غلظت مواد القاء کننده چندگانی، زمان تیمار و نوع ریزنمونه برای هر گیاه باید مستقلا بهینه شود. علاوه بر این، نتایج نشان داد که القا چندگانی عموما با تغییراتی از جمله تغییر در قدرت رشد گیاه، اندازه میوه و گل، اندازه برگ و ضخامت برگ، میزان باروی و مقاومت به تنش‌های زیستی و غیر زیستی همراه است و می‌توان از آن به عنوان یک روش مدرن برای به‌نژادی گیاهان زینتی استفاده نمود.

Chromosome sets, Ornamental plants, Morphological changes, Polyploidy, پلی‌پلوئیدی, دسته‌های کروموزومی, تغییرات مورفولوژی, گیاهان زینتی