فایزه حسین پور - گروه اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه
رضا درویش زاده - گروه اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه، ایران
بابک عبدالهی - گروه اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه

آفتابگردان (Helianthus annuus L.) از مهم‌ترین منابع روغن گیاهی در جهان و ایران است. این گیاه جزء گیاهان نیمه مقاوم به شوری دسته‎بندی می‌شود، با این‌حال، عملکرد آن به شکل منفی تحت تاثیر شوری قرار می‌گیرد. عوامل‌ رونویسی مولکول‌هایی هستند که نقش مهمی در درک و انتقال پیام تنش و نیز بسیاری از فرآیندهای فیزیولوژیکی دارند. در این مطالعه با به کار‌گیری فناوری واکنش زنجیره­ای پلی­مراز در زمان واقعی تغییرات بیان دو عامل رونویسی WRKY  و AP2Domain  در شرایط مختلف تنش شوری (2، 5، 8، 11 و 14 دسی زیمنس بر متر) در دو لاین مختلف آفتابگردان روغنی (AS5305 و 9CSA3) بررسی شد. نمونه‌برداری از برگ‌های گیاهان در مرحله 8 برگی در پنج زمان 0، 6، 12، 24 و 48 ساعت پس از اعمال تنش شوری انجام شد. نتایج تجزیه­های آماری نشان داد الگوی بیان ژن‌های کدکننده عوامل رونویسی مورد مطالعه در لاین‌های مورد بررسی متفاوت است به‌طوری که میزان بیان نسبی هر دو عامل رونویسی (WRKY و AP2Domain) در لاین AS5305 (لاین متحمل) نسبت به لاین 9CSA3 (لاین حساس) در شوری­های شدید (به ترتیب در 11 و 8 دسی زیمنس بر متر) 24 ساعت بعد از اعمال تنش به‌طور فاحش افزایش یافته است. نتایج نشان‌دهنده‌ نقش مثبت عوامل رونویسیAP2 Domain  و WRKY در مکانیسم مقاومت آفتابگردان به تنش شوری می‌باشد.

NaCl, gene expression, real time PCR, salt resistance, sunflower., آفتابگردان, NaCl, بیان ژن, مقاومت به شوری, واکنش زنجیره ای پلی مراز در زمان واقعی.