وحید نیک نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی شیمی بیوتکنولوژی، دانشگاه اصفهان، ایران،
محمد علی اسدالهی - استادیار مهندسی شیمی بیوتکنولوژی، دانشگاه اصفهان، ایران
داود بی ریا - استادیار مهندسی شیمی بیوتکنولوژی، دانشگاه اصفهان، ایران،
اکرم زمانی - استادیار مهندسی شیمی، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران،

  مقدمه: در تولید فرآورده‌های زیستی با ارزش افزوده پایین، هزینه سوبسترا سهم زیادی از قیمت تمام شده محصول را تشکیل می‌دهد؛ بنابراین، انتخاب یک سوبسترای ارزان قیمت که دارای بازده بالایی از محصول باشد، می‌تواند قیمت تمام شده محصول را تا حد زیادی کاهش دهد. نشاسته به عنوان یکی از منابع کربن فراوان و ارزان قیمت می‌تواند سوبسترای مناسبی برای تولید صمغ زانتان باشد. تاکنون در بیشتر تحقیقات انجام شده بر روی تولید میکروبی صمغ زانتان، از گلوکز به عنوان سوبسترای اصلی استفاده شده است.   مواد و روش ‏‏ ها: در این تحقیق، تولید میکروبی صمغ زانتان توسط باکتری زانتاموناس کمپستریس PTCC 1473 ‏با استفاده از نشاسته هیدرولیز شده بررسی شده است. دو عامل زمان و غلظت منبع کربن (نشاسته­هیدرولیز شده) با استفاده از روش تحلیل آماری سطح رویه پاسخ- طراحی ترکیبی مرکزی ( RSM- CCD ) بهینه شده است. هر دو عوامل موثر بر تولید زانتان از سوبسترای نشاسته هیدرولیز شده ‏شناخته شدند .   نتایج: بر اساس نتایج حاصل از تحقیق، زمان 38/4 ساعت و غلظت 56/0گرم بر لیتر از نشاسته هیدرولیز شده، به عنوان زمان و غلظت بهینه از سوبسترا برای تولید8/34 گرم بر لیتر صمغ زانتان به­دست آمدند .   بحث و نتیجه ‏ گیری: این نتایج نشان دهنده قابلیت استفاده از نشاسته هیدرولیز شده به عنوان یک منبع کربن ارزان قیمت و ضایعاتی به جای گلوکز برای تولید زانتان است. همچنین، از بین دو عامل غلظت منبع کربن و زمان، عامل غلظت منبع کربن اثر بیشتری بر تولید زانتان داشت. این دو عامل با یکدیگر اثر متقابل نداشته و هر یک به تنهایی موثر بودند .  

صمغ زانتان, زانتوموناس کمپستریس, نشاسته, بهینه‌سازی