وحید ریاحی - دانشیار دانشکده علوم جغرافیایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی تهران
فرهاد عزیزپور - دانشیار دانشکده علوم جغرافیایی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی تهران
زری قاسمیان - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران

حقیق حاضر به بررسی عوامل موثر بر تهیه برنامه چشم انداز توسعه در ناحیه روستایی هزارجریب می پردازد. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و بر اساس روش، توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری مورد مطالعه، خبرگان ناحیه روستایی هزارجریب و خبرگان دستگاه­های اجرایی مرتبط با امور روستایی هستند. خبرگان محلی(دهیاران و شوراها) 152 روستا به تعداد 152 نفر و خبرگان دستگاه­های اجرایی  35 نفر هستند که با روش تعیین حجم نمونه با جامعه نامعلوم تعیین شده اند. برای انتخاب نمونه­ها از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شده است. برای جمع‌آوری داده‌ها واطلاعات از روش کتابخانه‌ای و میدانی، از فن پرسشگری و ابزار پرسشنامه استفاده شده است. در تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون­های دوربین واتسون(بررسی استقلال خطاها از یکدیگر)، رگرسیون، تحلیل مسیر و همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS بهره گیری شده است. مبتنی بر یافته­های پژوهش این نتیجه حاصل شده است که عوامل مؤثر در تهیه برنامه چشم انداز توسعه روستایی در دو گروه ظرفیت­ها و موانع شناسایی شدند که ظرفیت­ها شامل جاذبه­های گردشگری روستایی، توانمندی­های بخش کشاورزی و سرمایه انسانی و موانع شامل محدودیت­های ساختاری و برنامه ریزی، ناکارآمدی نهادی، ضعف مدیریت محلی و سازمانی، ضعف قوانین، غفلت از بخش کشاورزی، مشکلات اقتصادی و اجتماعی می باشند. با تعمق در ماهیت این عوامل و روابط مستقیم و غیر مستقیم، این نکته کلیدی مشخص شده است که محدودیت­های ساختاری ـ برنامه ریزی، ناکارآمدی نهادی، ضعف مدیریت محلی ـ سازمانی و ضعف قوانین، موانع کلیدی تهیه برنامه چشم انداز توسعه در ناحیه روستایی هزار جریب می باشند.

واژه‌گان کلیدی: ناحیه روستایی, برنامه, چشم انداز توسعه, شرق مازندران, ناحیه هزارجریب