رضا افشاری - سردبیر مجله سازمان نظام پزشکی مشهد، مشهد، ایران؛ عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
سید جواد صبور داوریان - سازمان نظام پزشکی مشهد، مشهد، ایران
احسان صفار نجیب - سازمان نظام پزشکی مشهد، مشهد، ایران

پیش‌زمینه: آموزش مداوم یک روش مؤثر یادگیری است و آموزش مداوم جامعه پزشکی، یک عنصر کلیدی در افزایش دانش، مهارت، کیفیت و اثربخشی سیستم بهداشتی-درمانی و ارتقای شایستگی حرفه‌ای است. اندوخته‌های یادگیری در هر سطحی از آموزش با گذشت زمان دچار کاهش و فراموشی می‌شود و همچنین، با پیشرفت تکنولوژی حجم جدیدی از اطلاعات نیز هر روز به علوم مختلف افزوده می‌شود لذا با توجه به مشکلاتی که در آموزش حضوری برای شرکت‌کنندگان وجود دارد، آموزش غیرحضوری امری غیر‌قابل‌اجتناب است. با توجه به اهمیت بازآموزی گروه‌های جامعه پزشکی و اهمیت دوره‌های غیرحضوری، هدف از مطالعه حاضر بررسی سه ساله برنامه‌های بازآموزی غیرحضوری ارائه شده توسط واحد بازآموزی سازمان نظام پزشکی مشهد (95-1393) بود. روش‌ها: این مطالعه توصیفی-مقطعی بر روی برنامه‌های بازآموزی غیرحضوری ارائه شده توسط سازمان نظام مشهد در سال‌های 95-1393 انجام شد. داده‌های جمع‌آوری شده شامل برنامه‌های ارائه شده، سال برگزاری، گروه‌های هدف و شرکت‌کنندگان بود. در این مطالعه تعداد شرکت‌کنندگان در هر برنامه در سال‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفت. داده‌های مطالعه کنونی در نرم‌افزار Excel نسخه 2013 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: بیشترین برنامه‌های بازآموزی تدوین و ارائه شده در سال 1395 (6 برنامه بازآموزی غیرحضوری) و کمترین آن در سال 1393 (دو برنامه بازآموزی غیرحضوری) بود. در مجموع 13218 نفر در سالهای 95-1393 در برنامه‌های بازآموزی غیرحضوری شرکت کردند. بیشترین تعداد شرکت‌کننده در سال 1395 (9247 نفر) و کمترین در سال 1393 (194 نفر) بود. بیشترین شرکت‌کنندگان در دوره‌های بازآموزی غیرحضوری در رشته‌های پزشکی عمومی (34/5 %)، داروسازی (25/8 %) و دندانپزشکی عمومی (21 %) و کمترین در رشته‌های پرتو درمانی (0/04 %)، غدد درون‌ریز و متابولیسم (40 %)، طب اورژانس (0/05 %) و پزشکی هسته‌ای (0/07 %) بود. مشمولین برنامه‌های بازآموزی بیشتر در برنامه‌های بیوتکنولوژی (45/4 %)، فرآورده‌های بیولوژیک (40/3 %) و آشنایی با انواع دیابت و درمان (8/5 %) شرکت کردند. نتیجه‌گیری: حمایت سازمانی به منظور افزایش دسترسی به اطلاعات و ارتباطات لازم است که آموزش مداوم نیز از جمله این موارد است. در برنامه‌های بازآموزی باید موضوعات دیگری مانند مدیریت سلامت، تداخلات دارویی و عوارض جانبی آن‌ها، اخلاقیات و اعتیاد گنجانده شود. علاوه بر روش‌های مرسوم، بهره‌گیری از فنآوری‌های جدید و رسانه‌های اجتماعی به منظور پیشرفت روش‌های بازآموزی (مانند یادگیری الکترونیکی و استفاده از دستگاه‌های هوشمند) ضروری است.

کلید واژه‌ها: آموزش مداوم, بازآموزی, سازمان نظام پزشکی, مشهد