الهام پرویزی - استادیارگروه معماری دانشکده هنر و معماری دانشگاه خوارزمی

فضاهای دینی همواره واجد ،تجارب معنوی، در قالب کیفیت حس مکان، بوده اند. از آنجا که گرایش به نوآوری در طراحی فضاهای معنوی به خصوص مساجد افزایش داشته است. از طرفی تحقیقات انجام شده نشان از روند کاهش حس مکان، این فضاها دارد. جهت ارائه نگاهی نو به نحوه طراحی این فضاها و تاثیر آن در حس مکان معنوی منظر شهری، این نوشتار به شیوه ارتباط بین طرح واره های کالبدی معنوی شکل گرفته در نژادها، در لایه ناخودآگاه، و ایجاد حس مکان در معماری مساجد می پردازد. روش تحقیق کیفی، از نوع تحلیلی است و شیوه گردآوری مطالب اسنادی و در جهت بررسی تاثیر طرح واره های نژادی نناخودآگاه در ایجاد حس مکان معنوی مساجد و به تبع در شهرهای اسلامی است. باتوجه به اینکه نوآوری در طراحی معماری از کالبد آغاز می شود و اینکه طرح واره های کالبدی ناخودآگاه می تواند در جهت دهی به نحوه شکل گیری حس مکان موثر باشد. توجه به کهن الگوها در طراحی در ایجاد حس مکان منظر شهری و تعامل سازنده با محیط های معنوی به خصوص مساجدی که بتواند تجربه معنوی را سبب شوند تاثیر به سزایی خواهد داشت.

حس مکان, فضای دینی, معماری مساجد, طرح واره نژادی, ضمیر ناخودآگاه