علی عنایتی نوین فر - دکتری برنامه ریزی درسی، دانشکده علوم انسانی،
فرهاد سراجی - گروه علوم تربیتی دانشکده علوم انسانی دانشگاه

هدف اصلی این پژوهش، طراحی الگوی برنامه درسی مبتنی بر یادگیری مشارکتی در دانشگاه‎های علوم دینی مجازی است. این پژوهش از نوع پژوهش‎های کیفی و مبتنی بر نظریه داده­‌بنیاد بود که مشارکت‎کنندگان در آن متخصصان برنامه‎­درسی، مدرسان و کارشناسان دانشگاه‎های قرآن و حدیث، جامعه ‎المصطفی و امام خمینی بودند. بر مبنای منطق نمونه‎گیری هدفمند و با استفاده از شیوه ملاک‎محور 31 نفر برای مصاحبه انتخاب شدند. تحلیل مصاحبه‎ها به شیوه داده‌بنیاد، 145 کد باز، 82 کد محوری و هفت کد انتخابی را آشکار ساخت که نشان می‎دهد در برنامه ‎درسی موجود این دانشگاه‎ها به تعامل و مشارکت چندان توجه نشده است. بر اساس الگوی پیشنهادی، با استفاده از رویکرد یادگیری مشارکتی می­توان عناصر برنامه­درسی مجازی شامل محتوا، فعالیت­های یادگیری و شیوه­های ارزشیابی را به­گونه ای طراحی کرد که معلمان از طریق شیوه­های تعاملی و ایجاد مشارکت، تعاملات دانشجویان با محتواهای متنوع، دانشجویان و استاد را به صورت فردی و گروهی افزایش دهند. بسط تعاملات بین دانشجویان  با استفاده از شیوه مشارکتی می­تواند به شکل­گیری اجتماع پژوهشی و بهبود کیفیت تجربه­ یادگیری دانشجویان کمک کند.

برنامه ‎درسی, آموزش مجازی, یادگیری مشارکتی, علوم دینی