نسبت ثابت و متغیر انسان با گونه‌های انعطاف‌پذیری تکنولوژی معماری (مطالعه موردی: کولاسازی کشاورزان لرستان)

این پژوهش به دنبال ارتباط بین ثابت و متغیر انسان با تکنولوژی معماری از طریق مدل‌سازی نظری و استدلال منطقی است. پاسخ این سؤال با جمع‌بندی از وضعیت ثابت و متغیر جهان و انسان در رویکردهای مختلف فلسفی و انسان‌شناسی و ارائه آن در یک مدل طیفی تشریح شده است. این مدل به‌خوبی نشان می‌دهد که تمایز مکاتب فلسفی در مورد انسان در این نیست که یکی قائل به ثوابت انسانی است و آن دیگری نیست؛ بلکه این تمایز در موضع دقیق ثوابت هر مکتب در مورد انسان نهفته است. بر اساس یافته‌های پژوهش هدایت تغییرپذیری تکنولوژی معماری در سه حوزه قابل‌بیان است؛ حوزه نخست به گرایش‌هایی تعلق دارد که به ثوابت فراذهنی اصالت می‌دهد. قطب مقابل این گرایش، به اعتقادی به ثوابت فراذهنی و ازلی ندارد بلکه این ثوابت انسانی را در عالم عینیت می‌پندارد. ازاین‌رو به تغییرپذیری تکنولوژی اصالت می‌دهد. در حوزه سوم تطابق الگویی تکنولوژی با انسان اصالت دارد. بررسی موردی انجام‌شده در مسکن کولانشینان خرم‌آباد لرستان نشان‌دهنده آن است که در وضعیت بومی سه حوزه شناسایی‌شده، فعال است. در مورد پژوهی انجام‌شده به‌عنوان نمونه­ای از معماری بومی عدم وجود نظریه ابرازشده و قواعد صریح (بیان‌شده) سبب می‌شود تمام طیف وجودی انسان از ماورای ذهنیت تا عمق عینیت در اثر مصنوع به‌عنوان ابزار (تکنولوژی) زیست ظهور پیدا کند.

Keywords:

Humane variants and invariants , Architectural flexibility , Vernacular architecture , Kula dwelling. , ثابت و متغیر انسانی , انعطاف‌پذیری معماری , معماری بومی , کولانشینی