بررسی ویژگی های بیولوژی و اکولوژی قوچ و میش های ایران و عوامل موثر در تعیین زیستگاه های آنها

قوچ و میش یا گوسفند وحشی یکی از زیباترین پستانداران دنیاست. جنس Ovis ا ز نظر تکامل و سیستماتیك یکی از پیچیده ترین جنس هاي پستانداران است .این حیوان که والدین اولیة گوسفندان اهلی می باشد، از جمله نشخوار کنندگانی است که به صورت وحشی پراکندگی بسیار گسترده اي در نیمکرة شمالی داشته و به خاطر این گستردگی وسیع داراي جنس ها، گونه ها و نژادهاي بسیار بوده و انواع آنها از نظر جثه و شکل ظاهري، محیط زیست، عادات و رفتار اجتماعی تفاوت هایی با یکدیگر دارند. این جانوران با این مشخصات متفاوت تماماً تا حد جنس یکی می باشند، به طوري که رده بندي آنها را می توان این طور تعریف نمود که گوسفندان وحشی پستانداران علفخواري از راستة زوج سمان و خانوادة گاوسانان هستند که به جنس ها و گونه هاي مختلفی تقسیم شده اند و این جنس ها و گونه ها در یك نیم دایرة تقریبی از مکزیك و غرب ایالات متحدة امریکا، کانادا و آلاسکا تا سیبري شرقی و شمالی و مرکزي، آسیاي مرکزي، شمال شبه قارة هند، خاورمیانه و نزدیك، آسیاي صغیر، اروپا و بالاخره شمال افریقا پراکنده بوده و تماماً در ناحیة جانوري پالئارتیك می باشند. بر اساس آخرین رده بندي در کتاب پستانداران دنیا در سال 5002 تمام قوچ و میش هاي ایران تحت یك گونه به نام (Ovisaris) می باشد. از نظر اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی گونه گوسفند وحشی در رده آسیب پذیر گنجانده شده است. تا کنون 7 قوچ وحشی شامل قوچ اوریال، قوچ ارمنی، قوچ اصفهان، قوچ لارستان، قوچ البرز مرکزي و قوچ کرمان در ایران شناسایی شده است ولیکن علاوه بر این قوچ ها در برخی از مناطق کشور مانند منطقه اراك، حاشیه کویر مرکزي و کویر لوت، خوزستان، شیراز، کرمان و جنوب شرقی ایران قوچ هایی زندگی می کنند که بعلت کمبود اطلاعات هنوز توصیف نشده اند. لذا با توجه به اهمییت و ضرورت در امر حفاظت از این گونه باارزش در محیط زیست ایران ضرورت دارد به جهت شناسایی این گونه و اهمییت و نقش آن در حیات وحش ایران مطالعات بیشتري در خصوص قوچ و میش هاي ایران صورت گیرد. .هدف از این مطالعه شناسایی ویژگی هاي اکولوژیکی و بیولوژیکی قوچ و میش هاي ایران می باشد و اطلاعات ارزشمندي را به منظور حفاظت هر چه بهتر از آن در اختیار مسیولین قرار می دهد.

Keywords:

قوچ و میش , زوج سمان , گاوسانان , نشخوارکنندگان