مرتضی هادی - استادیار مهندسی مواد- دانشکده فنی و مهندسی گلپایگان، گروه مهندسی مواد و متالوژی، گلپایگان، ایران

در اين مقاله تاريخچه توسعه تركيبات بين فلزي به ويژه تركيبات آلومينايدي كه در آنها حضور عنصر آلومينيم باعث سبكي ماده و نيز تشكيل لايه محافظ بر روي سطح مي شود مرور مي شود. در اين راستا، تركيبات سازه اي آلومينايد آهن، آلومينايد نيكل و آلومينايد تيتانيم تشريح مي گردند. در بين اين سه ماده بين فلزي، تركيبات آلومينايد تيتانيم به عنوان موادي با قابليت استفاده در صنايع خودرو معرفي مي شوند. سپس مزاياي اصلي توسعه اين آلياژها به اختصار بيان شده و چالشهاي مهم در راه كاربردي شدن آنها بيان مي گردد. آلومينايدهاي تيتانيم با داشتن استحكام بالا، مقاومت به سايش و استحكام خستگي خوب و توانايي حفظ استحكام در دماي بالا با چگالي تقريبا نصف فولادها، چشم انداز مناسبي براي گسترش كاربرد در صنايع خودرويي دارند. هر چند هزينه مواد اوليه و فرآوري نسبتا بالا و كارپذيري كم، عوامل محدود كننده سرعت پيشرفت كاربردهاي اين آلياژها در صنايع خودرويي بوده است. در بخش نهايي مقاله، به دو نمونه از قطعات خودرويي شامل چرخ توربوشارژر و دريچه خروجي موتور اشاره شده و دلايل به كارگيري آلياژهاي آلومينايد تيتانيم در اين قطعات تبيين مي گردد. ضمنا با اشاره به نسل جديد آلياژهاي آلومينايد تيتانيم كه مساله كارپذيري در آنها تا حدود زيادي حل شده است، چشم انداز گسترش كاربردها به اختصار تشريح مي شود.

ترکیبات بین فلزی، آلومیناید تیتانیم، قابلیتها و چشم انداز؛ چرخ توربوشارژر، دریچه خروجی موتور