میلاد غنی - گروه شیمی تجزیه، دانشکده شیمی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
محمدجواد چایچی - گروه شیمی تجزیه، دانشکده شیمی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
مایده ولی زاده - گروه شیمی تجزیه، دانشکده شیمی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

حلزون های خاکی از جمله آفات مهمی هستند که به محصولات کشاورزی آسیب های قابل توجهی وارد می سازند. این حلزون ها جهت برقراری ارتباط با همدیگر، از فرمون هایی فرار استفاده می کنند و از این راه، پیغام های مختلف را بین اعضای گونه ی خود رد و بدل می نمایند. فرومون، یک عامل شیمیایی ترشح شده یا دفع شده است که موجب پاسخ اجتماعی در اعضای یک گونه می گردد. در دنیای جانوران، از ارتباط شیمیایی نه فقط برای ارتباط بین یاخته ها، بلکه برای ارتباط افراد با یکدیگر نیز استفاده می شود. فرومون ها موادی هستند که از یک فرد ترشح شده و در فرد یا افراد دیگری از همان گونه، پاسخ های رفتاری ایجاد می کند. فرومون ها مواد شیمیایی هستند که قادرند گیرندگان پیام را خارج از بدن تولید کننده پیام، تحریک کنند و بر رفتار آن ها تأثیر بگذارند. فرومون های گوناگونی از جمله فرومون های هشدار دهنده و فرومون های دنباله دار غذا وجود دارند. این پژوهش، مطالعه ای تجربی است که طی آن فرمون های فراری که در برقراری ارتباط بین حلزون های یک گونه ی خاص، ایفای نقش، می کنند مورد بررسی گرفتند. برای این منظور، ابتدا گونه ی خاصی از حلزون های خاکی انتخاب گردید و نمونه هایی از آن جمع آوری شد. پس از شناسایی رده حلزون ها، غدد ترشح کننده فرمون در بدن آن ها شناسایی شد و به کمک روش استخراج فاز مایع، فرمون ها، از بدن حلزون خارج شده و پس از تغلیظ، با استفاده از روش های کروماتوگرافی نظیر کروماتوگرافی گازی طیف سنجی جرمی، این فرمون ها، شناسایی گردید.

حلزون خاکی، فرمون، پیام بویایی، کروماتوگرافی گازی، طیف سنجی جرمی