محمد امین اورنگی - دانشجوی دکترا، گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیام نور، کرمان، ایران
عبدالواحد رحمانی - دکترا، گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
علیرضا محدثی - دکترا، گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیام نور، کرمان، ایران
ناصر کوسج - دکترا، گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

در این مطالعه فلزات سنگین سرب، نیکل و مس در بافت عضله ماهی گاریز در سه منطقه قشم، هرمز و هنگام استان هرمزگان بررسی شد. همچنین ارتباط بین تجمع این عناصر با پارامترهای زیستی (وزن و طول کل بدن) مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 180 عدد ماهی در فصول تابستان و زمستان 1398 از سه ایستگاه قشم، هرمز و هنگام در استان هرمزگان تهیه شد. پس از بیومتری نمونه های ماهی گاریز اندازه گیری غلظت عناصر سنگین در اندام مورد مطالعه با کمک دستگاه جذب اتمی شعله ای (مدل Contr AA700) انجام گردید. نتایج نشان داد که بین مناطق مورد مطالعه از نظر تجمع غلظت فلزات اختلاف معنی داری وجود دارد، به طوری که حداکثر میانگین غلظت فلزات در منطقه قشم (سرب: 0/009 ± 0/082، نیکل: 0/07 ± 0/646، مس: 0/03 ± 0/881 میکروگرم بر گرم) و کمترین غلظت فلزات در منطقه هنگام (سرب: 0/007 ± 0/036، نیکل: 0/05 ± 0/348، مس: 0/03 ± 0/657 میکروگرم بر گرم) مشاهده شد. بررسی ارتباط غلظت فلزات در بافت عضله با پارامترهای زیستی (طول و وزن کل بدن) نشان داد که بین فلزات سرب، نیکل و روی با پارامترهای زیستی همبستگی مثبت معنی دار وجود دارد بطوریکه با افزایش طول و وزن بدن مقدار فلزات هم بیشتر می شود. همچنین غلظت فلزات سرب، نیکل و مس در نمونه های ماهی گاریز در مناطق مورد مطالعه در مقایسه با استانداردهای بین المللی NHMRC ،FDA ،WHO ،FAO و UKMAFF پایین تر بود.

ماهی گاریز، جذب اتمی، فلزات سنگین و استان هرمزگان