جلیل توتونچی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی یزد
حمیدرضا نصیری زاده - عضو هیات علمی دانشگاه یزد

موضوع اشتغال و بیکاری با توجه به تحولات بازار کار ایران و سیاست های گسترش کمی آموزش عالی به ویژه در میان دانش اموختگان نظام آموزش عالی به یک تهدید پیش روی اقتصاد ایران تبدیل شده است.این در حالی است که در بسیاری از جوامع صنعتی و پیشرفته کنونی آ موزش عالی به عنوان مهم ترین سرمایه گذاری انسانی ازتأ ثیرگذاری ویژه ای برخورداربوده و یک فرصت پیش روی نظام اقتصادی آن ها قلمدادمی گردد. در مطالعه کنونی با استفاده از رویکردهای اقتصادسنجی تاثیر شاخص های مهم سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی ایران مورد ارزیابی قرار گرفته و از این طریق فرصت ها و تهدید های پیش روی نظام آموزش عالی و اشتغال شناسایی گردیده است. نتایج حاکی از آن است که سهم دانش آموختگان نظام آموزش عالی در ارزش افزوده واقعی بخش های اقتصادی (بدون نفت) تقریبابرابر با سهم نیروی انسانی شاغل فاقد آموزش عالی است.این در حالی است که نرخ بیکاری فارغ التحصیلان نظام آموزش عالی از 6/6 درصد در سال 76 به 2/13 درصد در سال 1381 افزایش یافته و پیش بینی می شود در سال 86 این نرخ به حدود 21 درصد افزایش یابد. به عبارت دیگر می توان گفت متولیان امر نتوانسته اند از فرصت ناشی از انبوه سرمایه گذاری های انجام شده در جهت تربیت نیروی انسانی تحصیلکرده طی دودهه اخیر استفاده نمایند وحتی بدلیل بلا استفاده ماندن این سرمایه انسانی عظیم و خسارتهای ناشی از تهی بودن بخش های اقتصادی از نیروی انسانی متخصص ، این فرصت به آرامی می رودتا به تهدید هایی اعم ازبیکاری گسترده، مشکلات اجتماعی و روانی و همچنین مهاجرت نیروهای انسانی متخصص پرورش یافته درجامعه تبدیل گردد.بنابراین درسیاست گذاری هاوبرنامه ریزی های نظام آموزش عالی کشوربایدبه انطباق وسازگازی محصولات وبرون داده های آموزش عالی با شرایط نوین اقتصاد دانش محور،تحولات فناوری و نیازهای بازارکارمرتبط باآن توجه کافی صورت گیرد

آموزش عالی،اشتغال، دولت ،سرمایه انسانی،روش ARDL