صالحه رضایی - کارشناس ارشد حقوق خصوصی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

امروزه روند سریع رشد صنعت و فناوري و در کنار آن، ضرورت گرایش به جهانی شدن دنیا را دستخوش تحولات عظیمی در ابعاد اجتماعی،اقتصادي و سیاسی کرده است. در میان این تحولات، محیط زیست به رغم تلاش جمعی دولت ها و جامعه بین الملل براي اعمال ضوابط و مقرراتحفاظتی، گرفتار تغییرات و ناپایداري هاي رو به گسترش شده که زندگی فردي و اجتماعی بشر کنونی و نسل هاي آینده را مورد تهدید قرار دادهاست. امروزه بیش از هر زمان دیگري، اهمیت و نیاز به محیط زیست سالم، نمایان شده و تقدّم آن نسبت به سایر مؤلفه هاي رفاه اجتماعی وپیشرفت و تعالی عمومی، برجسته گشته و سیر تحول زندگی اجتماعی، نه تنها نتوانسته این ضرورت را همانند گذشته مخفی نگه دارد بلکه ازاعتراف به آن چاره و گریزي نداشته است. ورود مقوله محیط زیست به اسناد بشري نشان از آن دارد که حقوق بین الملل محیط زیست از نظرجامعه در حال خارج شدن از پارادایم حاکمیت محور و در حال وارد شدن به پارادایم بشر محور است. امروزه با مشخص شدن اهمیت محیطزیست و لزوم حفاظت از آن و هم چنین به مخاطره افتادن این نظام طبیعی به علت فعالیت هاي انسانی، اراده عمومی دولت ها و نهادهاي بین المللیبه ایجاد مقررات و اصولی کلی براي حفظ این میراث مشترک متمایل شده است؛ یکی از موضوعات مهم و پراهمیت حقوق بین الملل در دورانمعاصر مسئولیت بین المللی است تبیین دقیق مسئولیت بین الملل موجب توسعه ضمانت اجراي حقوق بین الملل است مسئولیت بین المللیمکانیسم تنظیم کننده حقوق بین الملل به شمار رفته است و از لحاظ زمانی در نظام بین الملل، اصل مسئولیت به اندازه اصل برابري کشورهاقدمت دارد و نتیجه ضروري و مسلم برابري کشورهاست.

مسئولیت مدنی، محیط زیست، جبران خسارت، حقوق بین الملل، اسناد بین المللی