شقایق میرزایی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی، دانشکده ی علوم زمین، دانشگاه شهید چمران،اهواز، ایران
جاسم میاحی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی، دانشکده ی علوم زمین، دانشگاه شهید چمران،اهواز، ایران
علیرضا زراسوندی - استاد دانشکده علوم، گروه زمین شناسی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران.
مجید حیدری - دکترای زمین شناسی زیست محیطی، پژوهشکده ی علوم دریایی، دانشگاه علوم و فنون دریایی،خرمشهر،ایران
فاطمه راست منش - استاد یار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران

کلان شهر اهواز، به دلایل متعددي نظیر وقوع پدیده ي گرد و خاك، رشد اجتماعات انسانی، گسترش صنایع و در نهایت افزایش مصرف سوخت هاي فسیلی، در سالهاي اخیر با بحران آلایندگی مواجه بوده است. لذا هدف از مطالعه ي حاضر بررسی تحلیلی روند پنج آلاینده ي شاخص کیفیت هوا، پارامترهاي هواشناسی و پایش شاخص DAQX در این شهر میباشد. داده هاي شاخص هاي اقلیمی (دما و رطوبت) داده هاي مربوط به غلظت آلاینده ها SO2)، NO2، CO، O3 و (PM10 به ترتیب از سازمان هواشناسی و سازمان محیط زیست گردآوري و براساس جدول استانداردهاي سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا به غلظت استاندارد تبدیل گردید. نتایج بدست آمده از شاخص DAQX براي آلاینده هاي مذکور به این ترتیب است که در بازه ي زمانی مورد مطالعه NO2 و O3 در کلاس هاي پایین تر این شاخص قرار گرفته، SO2 همچنان ثابت بوده، PM10 و CO نیز در کلاس هاي بالاتر این شاخص قرار داشته اند. بررسی شاخص هاي اقلیمی نشانگر این موضوع میباشد که تغییرات میانگین PM10 و O3 متناسب با تغییرات میانگین سرعت باد و رخداد پدیده ي گرد و غبار بوده، تغییرات میانگین NO2مشابه تغییرات میانگین دما می باشد و در فصل گرم بالاتر از فصل سرد می باشد، همچنین تغییرات غلظت SO2مشابه تغییرات میانگین رطوبت و بارش بوده و در فصل سرد بالاتر بوده، تغییرات غلظت CO عکس رخداد پدیده ي گرد و غبار میباشد که با توجه به کاهش میزان CO در روزهاي گرد و غباري به نظر میرسد علاوه بر در نظر گرفتن ترافیک و وجود فلرهاي نفتی ترکیب غالب رسی گرد و خاك میتواند حمل کننده ي خوبی براي این گاز باشد. بر اساس شاخص DAQX عامل اصلی کاهش کیفیت هوا آلاینده ي PM10میباشد. روند تغییرات SO2در زمستان غلظت بالاتري را نشان میدهد که بیانگر تاثیر ترافیک وسایل نقلیه و استفاده از وسایل گرمایش خانگی بر غلظت این آلاینده می باشد. با توجه به کاهش میزان CO در روزهاي گرد و غباري به نظر می رسد ترکیب غالب رسی گرد و خاك میتواند حمل کننده ي خوبی براي این گاز باشد و به دلیل اینکهNO در هنگام احتراق در حرارت بالا تولید میشود وغلظت این آلاینده باNO2در تعادل میباشد گازNO2به طور کلی در تابستان غلظت بالاتري را دارد

دی اکسید گوگرد، دی اکسید نیتروژن، منوکسیدکربن،DAQX ،PM10