محمد سلطانی دلگشا - دانشجو دکتری روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند،ایران.
شهرام وزیری - دانشیار ، گروه روانشناسی ، واحد بیرجند ، دانشگاه آزاد اسلامی ، بیرجند ، ایران.
قاسم آهی - استادیار ، گروه روانشناسی ، واحد بیرجند ، دانشگاه آزاد اسلامی ، بیرجند ، ایران
فاطمه شهابی زاده - دانشیار ، گروه روانشناسی ، واحد بیرجند ، دانشگاه آزاد اسلامی ، بیرجند ، ایران

مقدمه: استرس در بسیاری از افراد با یک سری از تغییرات فیزیولوژیکی مانند افزایش ضربان قلب و فشار خون ، لرزش، تعریق،تحریک پذیری، آسیب خودانگاره و عزت نفس میگردد وبه بیان کاملتر با اثرات روانی و فیزیکی توصیف میگردد. ازآن جا که استرس به عنوان یک جزء مهم سیستمهای درمانی بهداشتی، دارای اثرات زیاد بر کیفیت مراقبت بالینی است. همواره توجه به مسائل روانی پرسنل فوریتهای پزشکی که قلب تپنده سلامت کشور محسوب میشوند از مهمترین وظایف مدیران ارشد دانشگاه های علوم پزشکی میباشد.هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه اثر بخشی ویتامین دی و آرام سازی بر شاخصهای فیزیولوژیک استرس کارکنان فوریتهای پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد.روش:روش پژوهش حاضر مدل نیمه تجربی با روش پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 45 نفر از کارکنان پیش بیمارستانی اورژانس شامل کارکنان بیسیم و اپراتور در سال 1396 می باشند که با استفاده از روش در دسترس به صورت تصادفی به سه گروه تقسیم شدند که در گروه اول آرام سازی طبق پروتکل درمانی به مدت نه جلسه آموزش و تمرین طی دو ماه انجام شد و گروه دوم ویتامین درمانی طبق پروتکل در طی دو ماه دریافت ویتامین دی به صورت مکمل انجام شد و گروه سوم به عنوان گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفتند. برای سنجش داده ها از پرسشنامه اندازه گیری استرس و اضطراب DASS-21 برای سنجش استرس افراد استفاده شد و برای کنترل فشار خون از گوشی و فشار سنج عقربهای و برای اندازه گیری وزن از ترازوی دیجیتال و برای اندازه گیری قد از متر استفاده شد و شاخص حجم بدن با استفاده از فرمول آدولف کتلت1محاسبه شد. همچنین دراین پژوهش از روشهای آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف استاندارد و از روش آمار استنباطی از تحلیل کوواریانس چند متغیری یک راهه (One- way MANCOVA) و با استفاده از نرم افزار SPSS-20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها:با توجه به نتیجه پژوهش ویتامین درمانی و آرام سازی در کاهش شاخص های فیزیولوژیک استرس کارکنان فرماندهی فوریت های پزشکی موثر بود و تفاوت معنا داری بین ویتامین درمانی و آرام سازی در کاهش شاخص های فیزیولوژیک استرس وجود ندارد.نتیجه گیری: آرام سازی و ویتامین درمانی میتواند به عنوان روش موثری بر کاهش شاخص های فیزیولوژیك استرس کارکنان فرماندهی فوریتهای پزشکی باشد.

ویتامین دی ، آرام سازی ، استرس، کارکنان فرماندهی اورژانس پیش بیمارستانی