پهنهبندی اقلیمی- احتمالاتی اراضی کشاورزی استان گلستان برای کشت گندم دیم (Triticum aestivum L.)
عنوان مقاله: پهنهبندی اقلیمی- احتمالاتی اراضی کشاورزی استان گلستان برای کشت گندم دیم (Triticum aestivum L.)
شناسه ملی مقاله: JR_AGRY-12-3_008
منتشر شده در در سال 1399
شناسه ملی مقاله: JR_AGRY-12-3_008
منتشر شده در در سال 1399
مشخصات نویسندگان مقاله:
کامی کابوسی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
خلاصه مقاله:
کامی کابوسی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎی اﺣﺘﻤﺎﻻﺗﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺿﻤﻦ اﻓﺰاﯾﺶ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮی در ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮیﻫﺎ، ﺿﺮﯾﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺗﺼﻤﯿمها را ﻧﯿﺰ افزایش دهد. نقش تأثیرگذار عوامل اقلیمی در پهنهبندی اراضی برای کشت گیاه از یک سو و طبیعت احتمالاتی متغیرهای اقلیمی از سوی دیگر، موجب عدم قطعیت درجهبندی تناسب اراضی برای کشت یک گیاه بهویژه در شرایط دیم میشود. برای این منظور در پژوهش حاضر، ابتدا با استفاده از دادههای روزانه بارش و دمای کمینه و بیشینه 33 ایستگاه هواشناسی در استان گلستان، تاریخ مناسب کشت گندم (Triticum aestivum L.) دیم و زمان وقوع مراحل فنولوژیکی مختلف آن برای دوره آماری مشترک 26 ساله تعیین گردید. سپس با برازش توزیعهای احتمالاتی مختلف و انتخاب توزیع منتخب، مقدار این متغیرها در پنج سطح احتمال وقوع 25، 50، 75، 85 و 95 درصد برآورد شد. در ادامه، میانگین دمای هوا، احتمال رخداد دماهای نامطلوب، میزان بارش و نسبت بارش مؤثر به تبخیر- تعرق گندم برای هر یک از مراحل رشد و کل دوره رشد در ایستگاههای هواشناسی مورد بررسی در سطوح احتمال مختلف محاسبه شد. در نهایت، ضمن تهیه نقشه پهنهبندی این متغیرها و ویژگیهای ارتفاع، درصد شیب، تیپ اراضی و شوری خاک، با همپوشانی 22 لایه اطلاعاتی برای هر سطح احتمال، پهنهبندی زراعی- بومشناختی اراضی کشاورزی استان گلستان برای کشت گندم دیم در سطوح احتمال مختلف صورت گرفت. نتایج نشان داد که افزایش سطح احتمال وقوع از 25 به 95 درصد بهدلیل تأخیر در تاریخ کشت مناسب از اواخر پاییز به ابتدای زمستان و تأثیرگذاری آن بر شرایط اقلیمی- محیطی و طول مراحل بعدی رشد گیاه موجب بهبود درجه تناسب اراضی کشاورزی برای کشت گندم دیم از نظر میانگین دمای هوا در مرحلههای گلدهی، رسیدگی و کل فصل رشد، احتمال رخداد دمای بیشتر از 14 و کمتر از نه درجه سانتیگراد بهترتیب در مرحله سبز شدن و مرحلههای گلدهی و رسیدگی و میزان بارش در مرحله سبز شدن شد، ولی از نظر میانگین دمای هوا در مرحله سبز شدن، احتمال رخداد دمای بیشتر از 25 و 30 درجه سانتیگراد بهترتیب در مرحله گلدهی و رسیدگی و میزان بارش و نسبت بارش مؤثر به تبخیر- تعرق پتانسیل در مراحل گلدهی، رسیدگی و کل فصل رشد موجب کاهش درجه تناسب گردید. نتایج پهنهبندی زراعی- بومشناختی نشان داد که در سطوح احتمال وقوع 50، 75 و 85 درصد پهنههای نسبتاً مناسب و مناسب بهترتیب بین 56-50 و 50-44 درصد وسعت اراضی کشاورزی را در بر میگیرد و سطح احتمال وقوع تأثیر معناداری بر پهنهبندی ندارد، در حالیکه در سطح احتمال وقوع 25 و 95 درصد (بهترتیب معادل تاریخ کشت زودهنگام و دیرهنگام) بهترتیب حدود 91 و 78 درصد وسعت اراضی کشاورزی استان بهترتیب در پهنه مناسب و متوسط قرار گرفت.
کلمات کلیدی: احتمال وقوع, تناسب اراضی, بارش, بومشناختی, تبخیر- تعرق, دما
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1147572/