شاهین حسنی - دانشگاه زابل
محمود رمرودی - دانشگاه زابل
محمد رضا اصغری پور - دانشگاه زابل
ابراهیم احمدی - دانشگاه بوعلی سیناهمدان

این بررسی با هدف مقایسه آلاینده‏های جو (Hordeum vulrare L.) آبی و دیم در منطقه خرم‏آباد با استفاده از روش ارزیابی چرخه‌حیات انجام شد. واحد کارکردی در این پژوهش معادل تولید یک تن محصول جو در نظر گرفته شد. از اثرات زیست‌محیطی مهم می‏توان به گرمایش جهانی، تخریب لایه اوزون، پدیده اختناق دریاچه، پتانسیل اسیدی شدن و پتانسیل سمیت انسانی اشاره کرد. اندازه‏گیری پتانسیل هرکدام از اثرات زیست‌محیطی فوق‌الذکر با توجه به معادل تولید واحد در نظر گرفته شده توسط پایگاه داده جهانی محاسبه شد. نتایج نشان داد که میزان انتشار گازهای گلخانه‏ای در اثر زیست‌محیطی گرمایش جهانی در تولید یک تن جو آبی و دیم به‌ترتیب برابر ۰۶/۱۱۱۲ و ۹۶/۶۹۹ واحد معادل کیلوگرم تولید CO2 است. در اثر زیست‌محیطی تخریب لایه اوزون این مقدار برای تولید یک تن جو آبی و جو دیم به‌ترتیب برابر ۰۰۰۲۲۸/۰ و ۰۰۰۲۰۶/۰ واحد معادل کیلوگرم تولید CEC11 محاسبه شد. پتانسیل اختناق دریاچه در تولید یک تن جو آبی و دیم به‌ترتیب برابر ۶۶/۲ و ۷۱/۲ واحد معادل تولید کیلوگرم PO4 محاسبه شد. در طراحی یک سناریو بلندمدت برای ادامه روند تولید به‌صورت کنونی، افزایش آلاینده‏های زیست‌محیطی با توجه به انباشت آلاینده‏های سال‏های قبل افزایش پتانسیل تخریب‏های زیست‌محیطی را نشان داد. بیش‌ترین میزان شاخص نهایی زیست‌محیطی (Eco-X) به‌ترتیب مربوط به دو اثر زیست‌محیطی گرمایش جهانی 0163/0 در جو آبی، 0108/0 در جو دیم و اثر زیست‌محیطی سمیت آب‏های شیرین که در هر دو محصول 0144/0 به‌دست آمد.

دی‌اکسیدکربن, گرمایش جهانی, تخریب‌های زیست محیطی, اختناق دریاچه, پتانسیل سمیت, زوال منابع