تبیین ژئوپلیتیکی منازعات بینادینی و مذهبی کمربند صفر تا 15 درجه شمالی آفریقا (از 1991 به بعد)

هدف: کمربند صفر تا 15 درجه شمالی آفریقا یکی از مناطق پرمنازعه جهان است. منازعات بینادینی و مذهبی میان پیروان اسلام و مسیحیت و یا میان گروه‌های منتسب به این ادیان با حکومت‌ها یکی از انواع منازعات این منطقه است. نکته مهم در بررسی منازعات، توجه به ریشه‌های وقوع آن‌هاست که یکی از ابعاد این موضوع، تحلیل ژئوپلیتیکی این نوع منازعات است. هدف از این پژوهش، تبیین ریشه‌های منازعات بینادینی و مذهبی در کمربند صفر تا 15 درجه شمالی آفریقا از منظر ژئوپلیتیک است. روش: پژوهش از نوع «بنیادی نظری» است و از نظر ماهیت، تحقیقی علمی توصیفی و در شیوه نگرش «توصیفی – تحلیلی» است. گردآوری اطلاعات با روش اسنادی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای به انجام رسیده است. روش تحقیق نیز «کیفی» و برای تحلیل اطلاعات از روش‌های «تحلیل مضمون» و «تحلیل محتوا» استفاده شده است. یافته‌ها: تحلیل ریشه‌های منازعات بینادینی و مذهبی در کمربند صفر تا 15 آفریقا و از پایان جنگ سرد (1991 میلادی) نشان می‌دهد که در وقوع این نوع منازعات، نقش‌آفرینی متقابل عناصر «سیاست»، «قدرت» و «جغرافیا» و برآیندهای حاصل از آن، بارز بوده و منازعات از ماهیتی ژئوپلیتیکی برخوردار هستند.    نتیجه‌گیری: از 29 کشور کمربند صفر تا 15 درجه شمالی آفریقا، 21 کشور درگیر در انواع منازعات است که در 7 کشور سومالی، اتیوپی، سودان، اوگاندا، جمهوری آفریقای مرکزی، نیجریه و ساحل عاج 10 مورد «منازعات بینادینی و مذهبی» رخ داده و در جریان است. نگاه ریشه‌ای به علل منازعات بیانگر نقش ژئوپلیتیک در وقوع آنهاست. پژوهش به 9 عامل ژئوپلیتیکی برای منازعات بینادینی و مذهبی دست یافته که قابل تعمیم به سایر منازعات از این نوع در مناطق دیگر جهان است.

Keywords:

Africa , 0 - 15 degrees of latitude North , Geopolitics , Conflict , interfaith and religious Conflicts , آفریقا , کمربند صفر تا 15 درجه شمالی , ژئوپلیتیک , منازعه , منازعه بینادینی و مذهبی