تحول پارادایمی مفهوم قدرت و امنیت در عصر جهانی شدن و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

قدرت و امنیت، کلیدی ترین مفاهیم روابط بین الملل محسوب می شوند بااین وجود، این دو مفهوم را می توان پیچیده ترین مفاهیم این دیسیپلین علمی نیز به حساب آورد. این مساله بویژه در پرتو پویایی سیاست بین الملل و تحول پارادایمیک این علم در عصر جهانی شدن، در هر دو حوزه روشی و ماهوی و ظهور بازیگران متعدد غیر دولتی، وابستگی متقابل اقتصادی، سیاسی و امنیتی کشورها و توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، سبب شده که امروزه با اشکال و ابعاد بسیار متنوع و متکثری از قدرت و امنیت و رویکردهای متفاوت در توضیح و تبیین آن مواجه باشیم. بر این اساس، علی رغم سلطه هژمونیک رهیافت رئالیسم در روابط بین الملل، تعریف قدرت و امنیت به عنوان توانمندی معطوف به زور مورد انتقاد و واسازی مفهومی قرار گرفته است. در این راستا مفاهیمی چون قدرت نرم، قدرت هوشمند، امنیت نرم، هسته امنیتی، دفاع هوشمند و... مطرح شده است. باتوجه به این مساله، هدف اصلی پژوهش حاضر، بازخوانی تحول پارادایمیک قدرت و امنیت در عصر جهانی شدن سیاست و تاثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. در این مقاله تلاش شده تا به این سوال پاسخ داده شود که مهم ترین تاثیرات تحول مفهوم قدرت و امنیت در عصر جهانی شدن بر امنیت ملی ایران کدامند؟ یافته های این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته نشان می دهد که تحول ماهوی قدرت، امنیت و تهدید در عصر جهانی شدن از رویکرد سلبی و دولت محور به رویکرد ایجابی، انسانی و فراملی، زمینه شکل گیری چالش ها و فرصت های نوینی برای امنیت ملی ایران شده که عدم توجه به تحول این مفاهیم و پیگیری راهبردهای امنیت ملی بر مبنای تعاریف سنتی، تأمین کننده منافع ملی جمهوری اسلامی ایران در عصر جهانی شدن نخواهد بود.  

Keywords:

Power , Security , Soft Power , Smart Power , Soft Security , New Security Threats , National Security of the Islamic Republic of Iran , قدرت , امنیت , قدرت نرم , قدرت هوشمند , امنیت نرم , تهدیدات نوین امنیتی , امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران