عبدالرحیم جمال - دانشجوی کارشناسی ارشد سازههای هیدرولیکی- واحد دزفول
محمدرضا نیکو - عضو هیات علمی گروه مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق
علی روحانی - عضو هیات علمی گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دز

آنالیز تراوش در سدهای خاکی یکی از عوامل مهم در پایداری و ایمنی سد محسوب میگردد. تخمین مقدار دبی تراوشیافته از بدنهی سد در شرایط مختلف هیدرولیکی، از جنبههای فنی و اقتصادی بسیار حائز اهمیت است. زیرا جریان آب در بدنه و پی سد باعث به وجود آمدن فشار آب حفرهای و نیروهای تراوش میشود. اگر مقدار این نیروها بیش از حد مجاز باشد، پایداری سد بهدلیل پدیدههایی مانند جوشش و رگاب به مخاطره میافتد. از آنجا که هستهی مرکزی در سدهای خاکیغیرهمگن، وظیفهی اصلی آببندی و کنترل تراوش از بدنهی سد را بهعهده دارد، لذا تعیین شیب مناسب هسته میتواند ایمنی سد را در برابر عوامل یاد شده افزایش دهد. با توجه به اینکه محتملترین زمان برای تخریب یک سد، زمان آبگیری اولیه و یا زمان افت ناگهانی سطح آب در مخزن میباشد، بنابراین بررسی رفتارسد در این حالات از ضرورتهای یک طراحی صحیح میباشد. در این مقاله با استفاده از مدل اجزای محدود، به ارزیابی نقش شیب هسته در جریان نشت ناپایدار از بدنهی سد پرداخته شده است.

تراوش ناپایدار، سد خاکی، مدل اجزای محدود، شیب هستهی رسی، گرادیان هیدرولیکی