کاربرد سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS در مدیریت پیشگیری از جرم کیف‌قاپی (موردمطالعه شهر بابل سال 1396)

زمینه و هدف: جرم کیف‌قاپی یکی از اشکال سرقت است که به لحاظ مکانی بیشتر در قلمرو جغرافیایی شهرها رخ میدهد. هدف این پژوهش تحلیل مکانی-فضایی کیف‌قاپی در شهر بابل، از طریق نقشه‌سازی بر پایه سیستم اطلاعات جغرافیایی، برای دستیابی به رهیافتهای مدیریت پیشگیری از این نوع جرم است. از دیدگاه بسیاری از متخصصان جرم‌شناسی کیفقاپی ذیل جرایم شهری خشن طبقه‌بندی می‌شود.روش­: پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ منطق گردآوردی و پردازش داده‌ها در چارچوب مکتب جغرافیای کمّی، به روش توصیفی و تحلیل‌مکانی-فضایی است. کل جرایم کیف‌قاپی رخ داده در سال 1396 مبنای ایجاد بانک داده برای نقشه‌سازی قرار گرفت. داده‌ها از سامانه GIS فرماندهی انتظامی استان مازندران به عنوان یکی از استان‌های پیش‌رو در این زمینه و همچنین پرونده‌های ثبت شده، گردآوری و با نرم‌افزارArcGIS تجزیه تحلیل شد. از بیضی انحراف‌معیار و آزمون مرکز ثقل برای آشکارسازی کانون جرم استفاده شد.یافته­ها: اکثریت کیف‌قاپان مردان جوان و میانسال، متاهل، بیکار، فاقد تحصیلات دانشگاهی، و دارای سابقه کیفری هستند. از پیرامون به سوی مرکز شهر فراوانی کیف‌قاپی افزایش یافته و مرکز ثقل آن بر مناطق مرکزی شهر انطباق دارد. الگوی روزانه کیف‌قاپی به یک سوم پایانی شبانه‌روز، و الگوی فصلی آن به تابستان متمایل است.نتایج: برآیند یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد امروزه مدیریت انتظامی در پیشگیری و مقابله با جرایمی چون کیف‌قاپی، نیازمند بهره‌گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی است؛ تحلیل فضایی کیف‌قاپی در شهر بابل ضرورت پاکسازی نواحی مرکزی شهر بابل از این جرم را آشکار می‌سازد. موفقیت در این زمینه نیازمند بهسازی و نوسازی بافت‌شهری فرسوده بر پایه‌ی اصول ‌پیشگیری‌وضعی از جرم، و تقویت پیشگیری‌اجتماعی و کیفری است.

Keywords:

سیستم اطلاعات جغرافیایی , جغرافیای جرم , تحلیل مکانی-فضایی , کیف قاپی , شهر بابل