اسفندیار طاهری - دانشگاه اصفهان
مریم نیکبخت - دانشگاه اصفهان

پیکانی یکی از گونه‌های گویش جرقویه‌ای است که در جنوب شرقی اصفهان در روستای پیکان صحبت می‌شود. این گویش در کنار گویش‌هایی مانند گزی، سدهی ورزنه‌ای و یهودیان اصفهان در زیرشاخۀ جنوبی از گویش‌های مرکزی قرار می‌گیرد. این مقاله با رویکردی توصیفی به توصیف واجشناسی همزمانی و تاریخی و دستور این گویش پرداخته است، بر پایۀ پیکرۀ زبانی که نگارندگان مقاله از این گویش در زمستان 1397 فراهم کرده‌اند. بررسی واجشناسی این گویش آنچنان که در این مقاله انجام گرفته است، نشان می‌دهد که پیکانی ویژگیهای آوایی شمال‌غربی را به خوبی نشان می‌دهد و در دگرگونی‌های آوایی متأخر نیز با دیگر گویش‌های مرکزی هماهنگ است، هرچند ویژگی‌های آوایی‌ای یافته است که آن را نه تنها از گویش‌های مرکزی بلکه از دیگر گویش‌های جرقویه‌ای متمایز ساخته است. دستور پیکانی با گویش‌های شاخۀ جنوبی هماهنگ است و از جهت نداشتن مادۀ مجهول، جنس دستوری و ساخت ویژه برای زمان آینده به روشنی از گویش‌های شاخۀ شمال شرقی مانند جوشقانی و میمه‌ای متمایز می‌شود، با این همه ویژگی‌هایی را نشان می‌دهد که در دیگر گویش‌های مرکزی دیده نمی‌شود، مانند ساخت جدید معرفه‌ساز، پسوند نشانۀ نمود ناکامل که به پایان فعل افزوده می‌شود و صورت‌های خاصی که برای ضمیر اشاره به کار می‌رود.

پیکانی, جرقویه, گویش‌های مرکزی, واجشناسی, دستور