فاطمه عباسیان - کارشناسی ارشد زبان شناسی دانشگاه الزهرا
ماندانا نوربخش - عضو هییت علمی گروه زبانشناسی دانشگاه الزهرا تهران.

واکداری یکی از مسائل بحث‌برانگیز حوزه آواشناسی است. همان‌طور که می‌دانیم همخوان‌ها به دو دسته واکدار و بی‌واک تقسیم می‌شوند. ارتعاش تارآواها در طول بست باعث به‌وجودآمدن همخوان‌های واکدار و خالی‌بودن طول بست انسدادی از واک باعث ایجاد همخوان بی‌واک می‌شود. در آغاز اگر هجا بعد از همخوان، واکه یا همخوان‌ رسا بیاید، واکداربودن یا نبودن همخوان روی زمان شروع واکداری واکه یا همخوان رسا تاثیر می‌گذارد. زمان شروع واکداری یا به اختصار «وی‌اۥ‌تی» اصطلاحی است که توسط لیسکر و آبرامسون در سال (1964) ابداع شد و به فاصله زمانی میان انفجار رهش همخوان انسدادی و شروع امواج شبه‌منظم نشان‌دهنده تکانه‌های حنجره گفته‌ می‌شود. یکی از فاکتورهای تاثیرگذار بر مقدار وی‌اُتی جایگاه تولید همخوان انسدادی در کلمه است. این مقاله برآن است تا مقدار وی‌اُتی در سه جایگاه آغازین، میان‌واکه‌ای و بعد از سایشی بی‌واک در گویش کردی ایلام را اندازه‌گیری کرده و این‌ موارد را به‌کمک آزمون‌های آماری مقایسه نماید. باتوجه‌به نتایج به‌دست آمده در این زمینه می‌توان نتیجه گرفت که تفاوت میزان وی‌اُتی در جایگاه‌های مختلف (آغازین، میان‌واکه‌ای و بعد از سایشی بی‌واک) معنی‌دار است.

واج‌شناسی (آزمایشگاهی), همخوان‌های انسدادی, زمان شروع واک (وی‌اُتی), واکداری, کردی ایلام