نظم تقابلی «أرض و سماء» در گفتمان قرآنی بر پایۀ نظریۀ انسجام

Publish Year: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 190

This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NRGS-6-1_012

تاریخ نمایه سازی: 12 بهمن 1399

Abstract:

تقابل پدیده‌ای است هنری، بلاغی و زیبایی‌شناختی که بر هم‌آیی دیالکتیک متضادها مبتنی است. این ویژگی متناسب با گونۀ متمایز و برجستۀ بلاغت در قرآن است که در آن آرایه‏های ادبی و عناصر زیبایی‌آفرین در همه یا اغلب ‏نمونه‌ها هماهنگ با شیوایی و روانی کلام و در راستای تبیین معنی و تسهیل فهم آن برای مخاطب‏ است. ازاین‌رو، شکوه بیان متن قرآنی تنها محدود به تصویریا بلاغت یا اطلاع‌رسانی نیست؛ بلکه در غیر از این امور نیز تجلی می‌یابد، مثل آنچه که به سبک نظم در حوزۀ تقابل تجسم می‌یابد. بر‌این‌اساس، در این پژوهش کوشش شده است تا با توجه به نظریۀ انسجام در زبان‌شناسی نقش‌گرای نظام‌مند هلیدی، نظم/چینش تقابلی واژگان «أرض و سماء» در گفتمان قرآنی بررسی و تحلیل شود و با ارائۀ تحلیلی زبانی– سبکی از تغییر سبک در چینش این واژگان، نقش آن که یکی از عوامل توازن و انسجام معنایی در گونۀ قرآنی است، تبیین شود. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی نشان داده است که هم‌آیی امور متضاد و مانند آن، طبق مقتضای حال، نه تنها بر زیبایی متن که بر انسجام و توالی مفهومی آن نیز تأثیرگذار است. همچنین تغییر سبک در چینش تقابلی واژگان «أرض و سماء» یک مشکل ترکیب‌پذیری است که از طریق بررسی عوامل بینامتنی مانند بافت موقعیت توجیه‌پذیر است. ضمن اینکه تبیین تغییر سبکی میان آیات در تقدیم و تأخیر این دو واژه و تغییر از حالت مفرد به حالت جمع واژۀ «سماء» با بررسی تأثیر بافت موقعیت، مسئله‌ای علمی و نوعی استفادۀ خلاقانه از راهکارهای پرمایۀ زبانی جهت انسجام و سازگاری با مفهوم کلان‌بافت است.

Authors

کبری راستگو

استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده تربیت مدرس قرآن، مشهد، ایران

مریم نخعی

کارشناس ارشد تفسیر قرآن مجیددانشکده تربیت مدرس قرآن، مشهد، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • القرآن الکریم. ...
  • آلوسی، سیدمحمود (1415ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق ...
  • ابن‌رشیق القیروانی، أبوعلی الحسن (2000م)، العمدة فی صناعة الشعر ونقده، ...
  • ابن‌عاشور، محمدبن طاهر (1984م)، التحریر والتنویر، تونس: الدار التونسیة للنشر، ...
  • ابن فارس، أبوالحسین أحمد (1429ق)، معجم مقاییس اللغة، تصحیح محمد ...
  • أبوخرمة، عمر (2004م)، نحو النص نقد النظریة وبناء أخری، الأردن: ...
  • توحیدلو، اکبر (1389)، جمله‌‌شناسی قرآن با تکیه بر تقدیم و ...
  • خولی، محمدعلی (2000م)، علم الدلالة (علم‌المعنی)، عمان: دارالفلاح للنشر والتوزیع. ...
  • الدرویش، محی‌الدین (1412ق)، إعراب القرآن الکریم وبیانه، دمشق: الیمامة للطباعة ...
  • راغب الإصفهانی، أبوالقاسم حسین بن محمد (1426ق)، مفردات ألفاظ القرآن، ...
  • زرکشی، الإمام بدرالدین (1957م)، البرهان فی علوم‌ القرآن، تحقیق محمد ...
  • سادات‌الحسینی، راضیه‌سادات و همکاران (1395ش)، «بررسی و تحلیل نظریۀ نظم ...
  • سیدقاسم، لیلا و روح‌الله هادی (1393ش)، «ﺑﺮرﺳﯽﻫﻤﺎﻧﻨﺪی‌ﻫﺎیﻧﻈﺮﯾﺎتﻋﺒﺪاﻟﻘﺎﻫﺮﺟﺮﺟﺎﻧﯽ در ﮐﺎرﺑﺮدﺷﻨﺎﺳﯽِ زﺑﺎن ...
  • شریف لاهیجی، بهاءالدین محمد شیخ‌علی (1363ش)، تفسیر شریف لاهیجی، تهران: ...
  • صفوی، کورش (1387ش)، درآمدی بر معنی‌شناسی، تهران: انتشارات سورۀ مهر، ...
  • طباطبائی، سیدمحمدحسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: مؤسسة النشر ...
  • طبرسی، الفضل بن الحسن (1413ق)، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، ...
  • عباس، محمد (1387ش)، عبدالقاهر جرجانی و دیدگاه‌های نوین در نقد ...
  • عبدالرؤوف، حسین (1390ش)، سبک‌شناسی قرآن کریم (تحلیل زبانی)، ترجمه پرویز ...
  • العسکری، أبوهلال (1952م)، کتاب الصّناعتین الکتابة والشعر، تحقیق علی‌محمد البجاوی ...
  • عماش، محمد کاظم (1432ق)، جهود هالیدی فی الاتجاه الوظیفی، العراق: ...
  • غرطانی، أحمد بن ابراهیم (2006م)، ملاک التأویل، محقق: عبدالغنی محمدعلی ...
  • فتوحی رود معجنی، محمود (1390ش)، سبک‌شناسی؛ نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها، ...
  • فخر الرازى، محمد بن عمر (1420ق)، مفاتیح الغیب‏، بیروت‏: دارإحیاء ...
  • قائمی‌نیا، علیرضا (1390ش)، معنی‌شناسی شناختی قرآن، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه ...
  • گنابادی، سلطان محمد (1408ق)، بیان السّعادة فی بیان العبادة، بیروت: ...
  • لاینز، جان (1980م)، علم الدلالة، ترجمة مجید عبدالحلیم الماشطة، العراق: ...
  • محمد، عزة شبل (2007م)، علم لغة النص، القاهرة: مکتبة الآداب، ...
  • مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1382ش)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب ...
  • مهاجر، مهران و محمد نبوی (1376ش)، به‌سوی زبان‌شناسی شعر؛ ره‌‌یافتی ...
  • یول، جورج (1389ش)، بررسی زبان، ترجمه علی بهرامی، تهران: نشر ...
  • --- (1374ش)، نگاهی به زبان؛ یک بررسی زبان‌شناختی، ترجمۀ نسرین ...
  • Halliday, M.A.K. (1973), Explorations in the Functions of Language, London: ...
  • Palmer, F.R, (1976), Semantics: A new outline, London: Cambridge University ...
  • نمایش کامل مراجع