فروغ اسدی - گروه زبانشناسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران
حبیب گوهری - گروه زبانشناسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران

زبان­ها از ابزار حالت­نمائی و مطابقه بهره می­برند تا مفعول­ها را نشان­دار کنند. پژوهش حاضر صرفاً ابزار مطابقه را به عنوان جلوه­ای از مفعول­نمائی افتراقی در کردی کلهری بررسی می­نماید. برای انجام این کار، رویکرد نقش­گرایانه ساخت اطلاع به­عنوان چارچوب نظری پژوهش به دیگر رویکردها ترجیح داده شد (لامبرکت، 1994 و 2000؛ دالریمپل و نیکولاوا، 2010؛  نیکولاوا، 2001). پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است. داده­ها به شیوۀ میدانی و با ابزار مصاحبه، مشاهده و مشاوره با منابع معتبر کتابخانه­ای استخراج شدند. نتایج پژوهش حاضر نشان می­دهد که در کردی کلهری مطابقۀ مفعولی به­عنوان جلوه­ای از مفعول­نمائی افتراقی با مفعول­هائی که دارای برجستگی کلامی باشند و مصداق آنها قبلاً در کلام آمده باشد انجام می­گیرد. این مطابقه از لحاظ شخص و شمار است که به­وسیله گروهی از پی­بست­های مفعولی که بر روی فعل ظاهر می­شوند صورت می­گیرد. نتیجۀ دیگر این‌که ساخت اطلاع برای مطابقۀ فاعلی عامل تأثیرگذار قلمداد نمی­شود. همچنین، نتایج نشان می­دهند که مفعول غیرمستقیم و افزوده­ها نمی­توانند محرک یا مبنای مطابقه باشند، حتی اگر مبتدائی باشند. نهایتاً، این‌که اگر مفعول (و یا فاعل) مبتدائی باشند، هم می­توان آنها را حذف کرد و هم می­توان به جایگاه پسافعلی منتقل کرد.

مطابقه, ساخت اطلاع, مفعول‌نمائی افتراقی, کردی کلهری, مبتدا, کانون