مدلسازی هوشمند میزان بارندگی و دمای حوزه آبریز ابرکوه با مدلهای سری زمانی ARIMAو حوزههای تاثیرگذار آباده و اقلید و برآورد ریسک تداوم خشکسالی

خشکسالی یکی از بلایای جوی و اقلیمی و از جمله رخدادهای مصیبتباری است که در تناوب با سیلابها هر ساله خسارتهای قابل ملاحظهای در چهار سوی کشور بوجود میآورد. موقعیت استان یزد و شمال استان فارس در فلات مرکزی ایران و محاصره شدن آن توسط کویرها و بیابانهای مرکزی ، دوری از دریاها و فرسایش رطوبتی تودههای هوای وارد شده به منطقه، اثرات مضاعفی را بر تشدید خشکی و وقوع خشکسالی دراین منطقه دارد. نزولات جوی ناچیز و تغییرپذیری زیاد آن باعث تشدید اثرات خشکسالی و حساسیت منطقه به این رخداد آب و هوایی شده است. بنابراین بروز خشکسالیهای گسترده، شدید و با دوام از ویژگیهای اقلیمی منطقه بوده و بررسی ابعاد آن ازجمله شدت، تداوم، فراوانی، آغاز و پایان خشکسالیها، پیشبینی خشکسالی و ارایه روشهای مدیریت منابع آب و بحران خشکسالی از اهداف این طرح میباشد. تحلیل منطقهای بارش و تعیین مدل بارندگی از دیگر مقدمات این طرح بوده است. پس از بررسی شاخصهای مختلف خشکسالی شاخص درصد از بارش میانگین به عنوان معیاری برای ترسیم نقشههای شدت خشکسالی و پهنهبندی خطر خشکسالی انتخاب گردیده است. با توجه به اهمیت توزیع زمانی و مکانی خشکسالی از تحلیل سری زمانی بارندگی سالیانه ایستگاه سینوپتیک ابرکوه و حوزههای تاثیرگذار اقلید و آباده استفاده شده است. در تعیین دوره بازگشت و ریسک خشکسالی در ایستگاههای مورد بررسی مراحل زیر دنبال میگردد: 1) با فرض استقلال و ایستایی سریهای زمانی بارندگی سالانه (که فرض تقریبا درستی است)، بهترین توزیع آماری قابل برازش از بین 14 تابع توزیع احتمال تعیین میشود، 2) مقادیر بارندگی در هفت سطح احتمال (یا آستانه) از 0/1 تا 0/7 با گام 0/1 استخراج می شود 3) با در نظرگرفتن بارندگی مربوط به هر یک از سطوح احتمال و کسر آن از مقادیر بارندگی سالانه، سالهای کمبود مشخص و تداومهای خشکسالی بازای سطوح احتمال مذکور در طول دوره خشکسالی تعیین میشود و 4) با استفاده از روابط مربوطه، دوره بازگشت و ریسک خشکسالی بازای سطوح مختلف احتمال خشکسالی و تداومهای مربوطه محاسبه میشود