بررسی و تحلیل تاریخی نقش اندﻳﺸﮥ مصلحت‌گرایی در ﻏﻠﺒﮥ نظام خلافت بر نظام امامت در شکل‌گیری و ادارﮤ دولت اسلامی از سال 11تا13ق

Publish Year: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 368

This Paper With 18 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHRU-12-3_002

تاریخ نمایه سازی: 12 بهمن 1399

Abstract:

رحلت پیامبر اسلام(ص) نقطه‌عطفی در تاریخ اسلام بود و در ساختار ادارﮤ جاﻣﻌﮥ اسلامی، سرآغاز شکل‌گیری نظام سیاسی جدیدی شد. دولت نوپای اسلامی برای اداﻣﮥ حیات خود، با دو راهبرد خلافت و امامت مواجه شد. طرفداران هرکدام از این دو راهبرد، اندﻳﺸﮥ خود را مستحق رهبری ادارﮤ حکومت اسلامی می‌دانستند. اجتماع سقیفه در حالی زﻣﻴﻨﮥ ﻏﻠﺒﮥ نظام خلافت بر امامت را فراهم کرد که طرفداران امامت ضمن باور بر نصب امام، نظرﻳﮥ خلافت را رد کردند و آن را فاقد مشروعیت دانستند؛ اما درنهایت، در چارچوب اندﻳﺸﮥ مصلحت‌گرایی، همراه با جریان‌های سیاسی مدینه، به نظام خلافت تن دادند. این مقاله به شیوﮤ کیفی و به روش توصیفی‌تحلیلی و با استناد به منابع تاریخی تدوین شده و هدف اصلی آن، تبیین و تحلیل تاریخی نقش اندﻳﺸﮥ مصلحت‌گرایی در شکل‌گیری و مقبولیت نظام خلافت است. پرسش اصلی پژوهش این است که اندﻳﺸﮥ مصلحت‌گرایی در شکل‌گیری نظام خلافت در سقیفه و اقدامات خلیفه نخست اسلامی چه نقشی داشته و پیامدهای حاکم‌شدن این اندیشه در دورﮤ خلیفه نخست و پس از آن چه بوده است. براساس یافته‌های این پژوهش که با استناد به منابع اصلی تاریخ اسلام صورت گرفته، در اجتماع سقیفه، اندﻳﺸﮥ مصلحت‌گرایی در ﻏﻠﺒﮥ نظام سیاسی مبتنی‌بر خلافت بر نظام امامت نقش اساسی داشته است؛ همچنین در طول دورﮤ پیشوایی خلیفه نخست، تبیین‌کنندﮤ راهبردهای خلیفه در ادارﮤ دولت اسلامی بوده است.

Authors

بهمن زینلی

استادیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • الف. کتاب ...
  • 1. قرآن کریم. ...
  • 2. نهج‌البلاغه. ...
  • 3. ابن‌سعد، محمدبن‌سعد (1410ق/1990م)، الطبقات‌الکبری، تحقیق محمدعبدالقادر عطا، بیروت: دارالکتب‌العلمیه. ...
  • 4. ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل‌بن‌عمر (1407ق/1986م)، البدایة‌و‌النهایة فی‌التاریخ، بیروت: دارالفکر. ...
  • 5. ابن‌منظور، محمدبن‌مکرم (1388ق/1968م)، لسان‌العرب، تحقیق احمد فارس صاحب‌الجوائب، ج15، ...
  • 6. ابن‌ابی‌الحدید (1368)، جلوه تاریخ در شرح نهج‌البلاغه، ترجمه و ...
  • 7. ابن‌اعثم کوفى، ابومحمد (1411)، الفتوح، تحقیق على شیرى، بیروت: ...
  • 8. ابن‌عبدالبر، یوسف‌بن‌عبدالله (1412)، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق علی‌محمد‌ ...
  • 9. ابن‌عبدربه (بی‌تا)، عقد‌الفرید، به کوشش ابراهیم‌الابیاری و عمرعبد‌الاسلام تدمری، ...
  • 10. ابن‌مسکویه، ابوعلی‌مسکویه الرازى (1369)، تجارب‌الأمم، مترجم ابوالقاسم امامى، ج1، ...
  • 11. اصفهانی، ابوالفرج (1955)، کتاب الاغانی، بیروت: بی‌نا. ...
  • 12. افتخاری، اصغر (1384)، مصلحت و سیاست رویکردی اسلامی، تهران: ...
  • 13. بلاذری، احمد‌بن‌یحیی (1416ق/1995م)، انساب‌الاشراف، محمدباقر محمودی، قم،مجمع احیاء الثقافه ...
  • 14. ---------------، (1988)، فتوح‌البلدان، بیروت: دار و مکتبة الهلال. ...
  • 15. پوپر، کارل (1366)، جامعه باز و دشمنان آن، ترجمه ...
  • 16. جاحظ، عمروبن‌بحر (1991)، العثمانیه، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، بیروت: ...
  • 17. جعفریان، رسول (1386)، تاریخ سیاسی اسلام سیره رسول خدا(ص)، ...
  • 18. جناتی، محمدابراهیم (1370)، منابع اجتهاد، تهران: کیهان. ...
  • 19. حسینی میلانی، علی (1386)، خلافت ابوبکر در ترازوی نقد، ...
  • 20. خضری، احمدرضا (1392)، تشیع در تاریخ، قم: معارف. ...
  • 21. دینوری، ابومحمدعبدالله‌بن‌مسلم‌بن‌قتیبه (1410)، الامامه و ‌السیاسه، تحقیق علی شیری، ...
  • 22. رجبی دوانی، محمدحسین (1393)، تحلیل واقعه سقیفه بنی‌ساعده با رویکرد به ...
  • 23. زبیدی (۱۴۱۴)، تاج‌العروس، ج۲۳، بیروت: دارالفکر. ...
  • 24. شهرستانی، محمدبن‌عبدالکریم (1367ق)، الملل و النحل، بیروت: دارالفکر. ...
  • 25. طبرسى، احمدبن‌علی‌بن‌ابی‌طالب (1386)، الاحتجاج، نجف: مطبعة النعمان. ...
  • 26. طبری، أبوجعفر‌محمد (1387)، تاریخ‌الأمم و ‌الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل‌ابراهیم، ...
  • 27. غزالی، ابوحامدمحمد (1302)، المستصفی‌عن‌علم‌الرسول، ج1، قم: دارالذخایر. ...
  • 28. غلامی، یوسف (1388)، پس از غروب، قم: ‌الهدی. ...
  • 29. قادری، حاتم (1375)، تحول مبانی مشروعیت خلافت از آغاز ...
  • 30. قلقشندی، احمدبن‌علی (1964)، مآثرالأنافة فی معالم‌الخلافة، مصحح عبدالستار‌ احمد‌فراج، ...
  • 31. قمی، میرزا (1303)، قوانین‌الأصول، ج2، تهران: چاپخانه حاج‌ابراهیم. ...
  • 32. گلدزیهر، ایگناز (1375)، درس‌هایی درباره اسلام، ترجمه علینقی منزوی، ...
  • 33. مادلونگ، ویلفرد (1385)، جانشینی حضرت محمد، ترجمه احمد نمایی، ...
  • 34. ماوردی، ابی‌الحسن‌علی‌بن‌محمد (1409)، الاحکام السلطانیه، چ2، قاهره: مکتب الاعلام ...
  • 35. محمدی، علی (1375)، شرح اصول استنباط، چ3، قم: دارالفکر. ...
  • 36. م‍ح‍م‍ص‍ان‍ی‌، ص‍ب‍ح‍ی‌ رج‍ب ‌(1358)، فلسفه قانون‌گذاری در ‌اسلام، ترجمه ...
  • 37. مطهری، مرتضی (1373)، اسلام و مقتضیات زمان، ج۲، تهران: ...
  • 38. مقدسی، مطهربن‌طاهر (1916)، البدء ‌و ‌التاریخ، پاریس: کلمان هوار. ...
  • 39. میلانی، علی (1427)، تشیید ‌المراجعات و ‌تنفید ‌المکابرات، ج۳، ...
  • 40. واقدی، محمدبن‌عمر (1990)، الردة، تحقیق یحیی الجبوری، بیروت: دار‌الغرب ...
  • 41. یعقوبى، احمد‌بن‌ابی‌یعقوب (بی‌تا)، تاریخ الیعقوبی، بیروت: دار صادر. ...
  • ب. مقاله ...
  • 42. توحیدی، محمدعلی (زمستان1389)، «چرایی به قدرت رسیدن خلیفه اول ...
  • 43. تورگوت، آتام (1388)، نظریه پیدایش تشیع در سقیفه، مجله سخن ...
  • 44. ثواقب، جهانبخش (1384)، غدیر خم و سقیفه بنی‌ساعده (مشابهات، ...
  • 45. جعفری، علی‌اکبر و طیبه پیشرو (1392)، «بررسی و نقد ...
  • 46. حسینی، محمدرضا و فاطمه خسروی دشت پاگردی (1394)، جریان سقیفه؛ ...
  • 47. ------------- (پاییز1388)، «ضرورت جانشینی پیامبر اعظم و دیدگاه خاورشناسان»، ...
  • 48. -------------- (1389)، «خاورشناسان و حادثه سقیفه»، مجلهسخن تاریخ، دی، ...
  • 49. -------------- (1389)، خاورشناسان و حادثه سقیفه، مجله سخن تاریخ، ش11، ص73تا112. ...
  • 50. ذکاوت، محمود (بهار1391)، بررسی مسئله جانشینی حضرت محمد(ص)، مجله ...
  • 51. سلیم، محمدنبی و سیدعباس وزیری (1393)، از غدیر تا ...
  • 52. شفیعی، محمود و علی خالقی (1397)، «گفتمان مصلحت در ...
  • 53. صیامیان گرجی، زهیر و مریم عزیزیان (1387)، منطق سیاسی ...
  • 54. غلامی دهقی، علی (فروردین1380)، «جنگ‌های ارتداد و بحران جانشینی ...
  • 55. مبلغی، عبدالمجید (1398)، پدیدارشناسی سقیفه به مثابه امر سیاسی؛ ...
  • 56. مرعشی، سید‌محمدحسن (1371)، «مصلحت و پایه‌های فقهی آن»، مجله حقوقی ...
  • 57. مطهری‌نیا، محمود (1393)، زمینه‌ها و علل موفقیت گردانندگان سقیفه در تصاحب منصب خلافت، مجله تاریخ ...
  • 58. منتظرالقائم، اصغر (1384)، چگونگی شکل‌گیری خلافت اسلامی، نامه تاریخ‌پژوهان، ...
  • 59. ناظمیان‌فرد، علی (1390)، سقیفه؛ بازتولید سیادت جاهلی، پژوهش‌های تاریخی، ...
  • ج. پایان‌نامه ...
  • 60. بابایی، اصغر (1392)، جانشینی پیامبر اسلام(ص) و چالش‌های آن، ...
  • 61. حکیمی، دین‌محمد (1378)، مسئله جانشینی پیامبر اعظم(ص) در آثار ...
  • 62. دانش، رمضان (1385)، بررسی و نقد ادله اهل سنت- ...
  • 63. فتحعلی، احمد (1393)، بررسی شیوه‌ها و زمینه‌های جنگ‌های رَدّه ...
  • 64. فرزاد، محمدرضا (1375)، ابوبکر و حوادث ایام خلافت او، ...
  • 65. قزوینی، محمدحسین (1385)، بررسی و نقد ادله اهل سنت- ...
  • 66. مطهری، غلام‌محمد (1386)، شخصیت و عملکرد ابوبکر، دانشگاه جامعة ...
  • نمایش کامل مراجع