سیروان خسروزاده - دکترای تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه پیام نور تهران

تا قبل از تشکیل قشون متحدالشکل در جنگ و درگیری­هایی که میان اسماعیل­آقا (سمکو) با قوای دولتی روی می­داد غالباً شکست با نیروی دولتی بود. به دنبال تشکیل قشون متحدالشکل، سرکوبی سمکو در اولویت قرار گرفت و این مهم‌ترین مأموریت این نیروی تازه تأسیس بود که تحت فرماندهی ژنرال امان‌الله جهانبانی بالاخره در تابستان 1301 و در محلی بنام شکریازی، سمکو را شکست دادند. هدف پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش­ است که علل پیروزی قشون متحدالشکل در شَکَریازی چه بود و چه تمایزهایی میان این جنگ با جنگ­های سابق وجود داشت؟ مقاله حاضر ضمن مروری بر جنگ­های پیش از شکریازی، با تکیه‌بر منابع معتبر و به روش توصیفی ـ تحلیلی برای نخستین بار به بررسی و تحلیل علل و عوامل پیروزی ارتش ایران در این جنگ می‌پردازد. فرضیة پژوهش حاضر بر این اساس است که جنگ شکریازی به لحاظ زمینه­ها و بسترهای آن و همچنین توانایی­های نظامی و عملیاتی کاملاً متفاوت از جنگ­های سابق بود. یافته­های تحقیق نشان می­دهند علاوه بر برتری‌های کمی و کیفی نیروی دولتی و تسلیحات جنگی آنان، موفقیت در جنگ شکریازی همچنین حاصل تدابیر دیپلماتیکی چون هماهنگی با ترکیه و پاره­ای عوامل دیگر بود.              

جنگ شَکَریازی, اسماعیل آقا سمکو, قشون متحدالشکل, جهانبانی, رضاخان