جواد موسوی دالینی - استادیار گروه تاریخ دانشگاه شیراز
احمد فضلی نژاد - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه شیراز
نیما رحمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه تاریخ دانشگاه شیراز

با آغاز جنگ دوم جهانی و کشیده شدن آن به یوگسلاوی در سال 1941م، فرصتی برای بروز اختلافات داخلی فراهم گردید. اشغال یوگسلاوی توسط قوای متحد باعث تشکیل گروه­های شبه­نظامی گوناگون با اهداف و ایدئولوژی­های مختلف و زمینه­های سیاسی متفاوت شد. گروه‌های مسلح تشکیل یافته با انگیزه­ها و زمینه­های فکری متفاوتی دست به اقدامات نظامی در زمان اشغال ­زدند و نه‌تنها برعلیه اشغال، بلکه در رقابت بر سر سرنوشت و آینده سیاسی پس از جنگ نیز به مبارزه پرداختند و در این راه نوسانات بسیاری در سیاست­ها و مواضع آنان پدید آمد. براین اساس نگارندگان در پی پاسخ به این پرسش­ها هستند که گروه­های شبه نظامی چه اهداف و رویکردی در تحولات یوگسلاوی در برهه جنگ جهانی دوم داشتند؟ و چه عواملی در موفقیت و یا ناکامی هر یک از گروه­های درگیر در رسیدن به اهداف خود تأثیرگذار بوده است؟ نتایج این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی حکایت از آن دارد که در نهایت جنبش چپ­گرای پارتیزانی موفق شد با جلب حمایت­های داخلی و خارجی بیشتر بر رقبای خود پیروز شده و زمام امور کشور را به­دست گیرد. تحولات سیاسی و نظامی این دوره از تاریخ یوگسلاوی آینده سیاسی پس از جنگ را در آن کشور تعیین نمود و همچنین پایه­ای برای تحولات دهه­های بعد در یوگسلاوی گردید.  

ک جنگ جهانی دوم, یوگسلاوی, گروه­ های شبه­ نظامی, اوستاش, چتنیک, پارتیزان