الگوهای نام‌گذاری زنان در ادبیات مکتب‌خانه‌ای عصر قاجار: پژوهشی در تاریخ اجتماعی ادبیات عامه در ایران

Publish Year: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 263

This Paper With 24 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SSJ-10-1_006

تاریخ نمایه سازی: 12 بهمن 1399

Abstract:

روشها، الگوها و قواعد نامگذاری شخصیتهای داستانی به سبب نقشی که در نشان دادن منویات تولیدکنندگان داستانها دارند در مطالعات جدید نقد ادبی و نیز در مطالعات تاریخ اجتماعی زبان و ادبیات حایز اهمیت انگاشته شده اند. بررسی شیوه‌ها و مبناهای مختلف نامگذاری اشخاص در این گونه از ادبیات به‌ویژه در ادبیات عامه می‌تواند علاوه بر آشکارساختن ویژگیهای شخصیتی و فراهم ساختن امکانی برای بازشناسی جهان مطلوب پدیدآورندگان‌شان، بازتاب‌دهندۀ چارچوبهای فکری و فرهنگی اجتماعی ای باشد که این ادبیات در آنها تولید شده اند. در این مقاله با انتخاب مجموعه‌ای شامل هفتاد متن از داستانهای عامۀ رایج در ادبیات مکتب خانه ای عصر قاجاری (بر اساس روایت و تنظیم حسن ذوالفقاری و محبوبه حیدری) و تحلیل محتوای آنها در کنار بررسی آماری نامهای مورد استفاده در این داستانها و دسته‌بندی این نامها با استخراج مبناهایی که تولیدکنندگان این داستانها در ذهن داشته‌اند، و سپس بررسی تفاوتهای این مبناهای نامگذاری، برای شخصیتهای زن و شخصیتهای مرد در این داستانها، نشان داده شده است که الگوی متعارف و متداول نامگذاری زنان در ادبیات داستانی قاجاری، به‌عنوان یک شاخصۀ فرهنگی و اجتماعی برآمده از جهان زیستۀ قاجاری، به‌روشنی تابعی از متغیرِ جنسیت بوده است که این نیز به نوبه خود از جمله به میزان حضور زنان در اجتماع و نوع نگرش جامعه به آنان نیز ناظر بوده است.

Keywords:

Authors

فهیمه حسین زاوه

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی ،دانشگاه فردوسی، مشهد،ایران

هما زنجانی زاده

دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی، مشهد،ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • اتحادیه، منصوره. (1377). این‌جا طهران است (مجموعه مقالاتی درباره طهران ...
  • احمدی خراسانی، نوشین. (1382). زنان زیر سایۀ پدرخوانده‌ها. چاپ پنجم. ...
  • احمدی، بهزاد؛ زندی، بهمن؛ نجفیان، آرزو؛ روشن، بلقیس. (1397). «بررسی ...
  • اخوت، احمد. (1371). دستور زبان داستان. اصفهان: فردا. ...
  • ایمانی، منیژه (1362). «نام‌گذاری در ایران». پایان‌نامۀ دکتری. دانشکدۀ ادبیات. ...
  • برن، آگ؛ کوف، نیم. (1352). زمینۀ جامعه‌شناسی. ترجمۀ ا.ح.آریان‌پور. تهران. ...
  • پولاک، یاکوب ادوارد. (1363). سفرنامۀ پولاک (ایران و ایرانیان). ترجمۀ ...
  • حجازی، بنفشه. (1392). تاریخ خانم‌ها (بررسی جایگاه زن ایرانی در ...
  • حسینی، مریم؛ قدرتی، حمیده. (1390). «نام‌گزینی زنان در داستان‌های هزار ...
  •  دلریش، بشری. (1376). زن در دورۀ قاجار. تهران: دفتر مطالعات ...
  • دوبوار، سیمون. (1388). جنس دوم. ترجمۀ قاسم صنعوی. چاپ هشتم. ...
  • ذوالفقاری، حسن. (1394). زبان و ادبیات عامۀ ایران. تهران: سمت. ...
  • ذوالفقاری، حسن؛ حیدری، محبوبه. (1391). ادبیات مکتب‌خانه‌ای ایران. تهران: رشدآوران. ...
  • زندی، بهمن؛ احمدی، بهزاد. (1395). «نام‌شناسی اجتماعی_شناختی؛ حوزۀ نوین مطالعات ...
  • سفیری، خدیجه؛ ایمانیان، سارا. (1392). جامعه‌شناسی جنسیت. تهران: جامعه‌شناسان. ...
  • شمیسا، سیروس. (1389). معانی. چاپ دوم. تهران: میترا. ...
  • صفوی، کوروش. (1384). «بررسی لفظ خاص و عام از دیدگاه ...
  • طاهری قلعه‌نو، زهراسادات؛ ذوالفقاری، حسن. (1393). «نام‌شناسی شخصیت‌های قصه‌های عامیانۀ ...
  • فلور، ویلم. (2010). تاریخ اجتماعی روابط سکسی در ایران. ترجمۀ ...
  • قویمی، مهوش. (1388). «ارزش توصیفی نام‌های شخصیت‌ها در هزار و ...
  • کاظم‌نیا، فریبا. (1389). «دلالت‌های کارکردشناسانۀ کنیزان در دورۀ میانه بر ...
  • کتیرایی، محمود. (1348). از خشت تا خشت (آداب و رسوم ...
  • کدیور، پریسا. (1396). پرده‌نشینان عهد ناصری. تهران: گل‌آذین. ...
  • گروسی، سعیده. (1395). جنسیت، جامعه و جامعه‌شناسی. تهران: جامعه‌شناسان. ...
  • محجوب، محمدجعفر. (1386). ادبیات عامیانۀ ایران (مجموعۀ مقالات دربارۀ افسانه‌ها ...
  • محمدپور، احمد. (1390). روش تحقیق کیفی (ضدروش). تهران: جامعه‌شناسان. ...
  • محمدی، محمدهادی؛ قایینی، زهره. (1382). تاریخ ادبیات کودکان ایران. جلد ...
  • مرادی، معصومه؛ کمالی، محمود. (1395). «نام‌شناسی شخصیت در داستان‌های مجموعۀ ...
  • مهرآبادی، میترا. (1396). زن ایرانی به روایت سفرنامه‌نویسان فرنگی. چاپ ...
  • هدایت، صادق. (1378). فرهنگ عامیانۀ مردم ایران. تهران: چشمه. ...
  • یونسی، ابراهیم. (1365). هنر داستان‌نویسی. چاپ چهارم. تهران: سهروردی. ...
  • Alford, R. (1988). Naming and identity: A cross-cultural study of ...
  • Bramwell, E. (2012). Naming in society: Across-cultural study of Five ...
  • Foucault, Michel. (1978). The History of Sexality. English Translnation: Robert ...
  • Parsons, Talcott. (1954). The kinship system of the contemporary United ...
  • نمایش کامل مراجع