هادی خرسندی - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی ، مراغه، ایران
رامین لطفی - موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی ، مراغه، ایران
غلامرضا ولیزاده اوصالو - موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی ، مراغه، ایران

به منظوربررسی اثر خاکورزیها و مقادیر مختلف کود نیتروژن در عملکرد گندم در تناوب نخود در شرایط دیم آزمایشی با 8تیمار به روش اسپلیت پلات براساس طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی به مدت چهار سال زراعی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه اجرا گردید. خاکورزی در دو سطح بدون خاکورزی (T0) و کم خاکورزی (T1) در کرتهای اصلی و کود نیتروژن در چهار سطح صفر (N0)، (N30) 30، (N45) 45 و (N60) 60 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص درکرتهای فرعی قرار گرفتند. عملیات خاکورزی اثر معنیدار در سطح احتمال %1 بر روی رطوبت خاک در عمق 0-15 و 30-45داشت و در عمق 15-30 در سطح احتمال %5 معنیدار بود. بررسی اثرات دو جانبه و سه جانبه نشان داد که عملیات خاکورزی تاثیر معنی دار بر روی صفات مورد بررسی نداشت. بالاترین عملکرد به سال چهارم اجرا و مصرف 45 و 60 کیلوگرم نیتروژن خالص (تیمارهای Y4N45 و (Y4N60 اختصاص داشت و اختلاف معنیدار بین این دو تیمار مشاهده نشد. براساس نتایج بدست آمده در شرایط کشاورزی حفاظتی و بدون عملیات خاک ورزی در مناطق سرد با رعایت تناوب نخود رقم سارال، در کاشت گندم حداقل 15 کیلوگرم در هکتار در مصرف نیتروژن صرفه جویی شد.

بدون خاک ورزی، تناوب، سطوح نیتروژن، کم خاک ورزی.