حسین حاتم زاده - ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم شیروان-خراسان شمالی-مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی-سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)
علی اکبر ناصری - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی-سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)
ملک مسعود احمدی - ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم شیروان-خراسان شمالی-مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی-سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)
حمید اکرمی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی-سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)
هادی شوریده - ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم شیروان-خراسان شمالی-مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی-سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)

در دهه های اخیر تغییرات آب و هوایی، پیشبینی خشکسالی ها و گستره دامنه آن را پیچیده نموده است. بنابراین نیاز به منابع ژنتیکی ضرورت بسیاری پیدا کرده است تا بتوانیم لاین هایی با ژنهای متحمل و سازگار به خشکی، شناسایی نماییم. بدین منظور 156 نمونه ژنتیکی گندم نان به همراه هفت رقم شاهد در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم شیروان (خراسان شمالی) به صورت طرح آگمنت پیاده شدند. در طول فصل رشد و پس از برداشت صفات فنولوژی و مورفولوژی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد، ارتفاع بوته و عملکرد دانه از بیشترین دامنه، واریانس و ضریب تغییرات برخوردار بودند. بای پلات تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد صفات فنولوژیک دارای مقادیر بالا برای مولفه اول و مقادیر کم برای مولفه دوم بودند بنابراین مولفه اول، مولفه صفات فنولوژیک نام گذاری شد و صفات وزن هزار دانه و وعملکرد دانه که دارای مقادیر کم برای مولفه اول و مقادیر زیاد برای مولفه دوم بودند، بنام مولفه عملکرد و اجزای آن نام گذاری گردید. در نهایت میتوان اظهار داشت، ژرم پلاسم تحت مطالعه دارای تنوع کافی بوده و به همراه صفت زودرسی که به عنوان یک شاخص گزینشی شناخته شده است، در برنامه های اصلاحی در شرایط دیم، قابل بهره برداری و سودبخش خواهند بود.

تنوع فنوتیپی، گندم، شرایط دیم